Zie de maan schijnt door de bomen. Credit: susanlu4esm/Pixabay.
Nee, het is geen 1 april grap, daar moet je nog minstens vier maanden op wachten. Een Groningse sterrenkundehoogleraar onderzoekt Sinterklaaspapier! In een deze maand te verschijnen publicatie in het internationale tijdschrift ‘Communicating Astronomy with the Public‘ beschrijft Peter Barthel zijn onderzoek naar illustraties van de maan op cadeaupapier en in kinderboeken, in Nederland en Amerika. In veel gevallen staat de halve maan of de maansikkel verkeerd afgebeeld op Nederlands sinterklaaspapier en in kinderboeken: in plaats van de avondmaan wordt vaak de ochtendmaan getekend. “Dat is fout”, vindt de hoogleraar, “want we hebben pakjesavond en niet pakjesochtend”. De Amerikanen doen het iets beter maar ook daar komt soms een verkeerde maan voor op Santa Claus illustraties en op kerstkaarten. Ook in boeken rond de thema’s Sint Maarten en Halloween heeft Barthel verkeerde manen aangetroffen. Hij deed zijn onderzoek in de periode november 2010 – januari 2011, in Nederland en in Amerika. “Ik constateer dat een illustrator niet snapt wat hij of zij tekent, want om vier uur ‘s-ochtends is pakjesavond voorbij en horen kinderen niet meer met een lampion langs de deuren te lopen of de kerstboom te versieren”, zegt Barthel. “Mijn onderzoek toont aan dat de leek – in dit geval de illustrator – niet begrijpt hoe de fasen van de maan ontstaan, en dat kennelijk ook niet wil begrijpen. Dat is natuurlijk ook niet vreselijk belangrijk, maar aan de andere kant is het simpel om te snappen en geeft het een kick als je het wél begrijpt. We zingen “het heerlijk avondje is gekomen”, en niet: “het heerlijk ochtendje is gekomen”, dus kijk gewoon eens zelf naar buiten hoe die avondmaan er uitziet!” Hoewel het doen van sterrenkundig onderzoek aan sterrenstelsels en het publiceren daarover Barthels eigenlijke werk is, vindt hij wetenschaps-educatie en -communicatie zeer belangrijk. “Als deze publicatie-met-een-knipoog tot resultaat heeft dat meer mensen snappen dat volle maan opkomt als de zon ondergaat en dat een maansikkel ontstaat doordat de zon van opzij, dat wil zeggen van rechts in de avond en van links in de ochtend, op de maan schijnt, dan zijn de twee weken die dit onderzoek me hebben gekost absoluut de moeite waard geweest”, aldus de sterrenkunde prof. Voor de Geïnteresseerden: Tabellen met correct en foutief sinterklaaspapier. Bron: Nova.
De naamdag van Sinterklaas is 6 december. In mijn jeugd gooiden de Pieten in de nacht van 5 op 6 dec. cadeauttjes en noten door de schoorsteen. Na een onrustige nacht werd het eindelijk 6 uur, het sein om op te staan. Je vloog dan de trap af om te kijken wat Sinterklaas door middel van de schoorsteen had gebracht.
Na het liedje; Dank u Sinterklaasje, mocht je dan uitpakken.
Nog steeds wordt er de kinderen verteld dat Sinterklaas 's nachts met zijn paard over het dak rijdt en zie je de Pieten met een zak bij de schoorsteen staan.
Ook de weermannen spelen daarop in om de kinderen nerveus te maken door te berichten dat de daken de betreffende nachten glad zijn door ijs of sneeuw.
Ik denk dat het meeste decoraties van het pakpapier hierop geinspireerd zijn en dus de halve maan goed staat!
Ook bij de intocht van St. Nicolaas in Nederland, mogen de kinderen, voor het slapen gaan, hun schoentje zetten om er de volgende ochtend een cadeautje in te vinden. Ook een nachtelijk gebeuren!!!
Er moeten dus 2 soorten sinterklaaspapier komen. Een soort voor pakjesavond en een soort voor de schoorsteen.
Een gat in de markt dus, maar zullen we het toch maar zo laten? De spannende nostalgische tot de verbeelding sprekende schoorsteen en acrobatisch paard met statige oude heer plus de daarbij behorende halve maan.
Fijne feestdagen, zonder zorgen over de maanstand gewenst door
Jenny Kagenaar.
Ik vind het schitterend bedacht, twee soorten van pakjespapier, eentje voor de avond en eentje voor de nacht/ochtend. Heb je gisteren nog Peter Barthel in Paauw & Witteman gezien? Hij deed het best leuk, het uitleggen over die maanstand.