28 maart 2024

Kepler ziet exoplaneet verdampen door verzengende hitte nabije ster

Credit: Inga Nielsen

Je zou er een goede voorstelling van Dante’s inferno van kunnen maken: de afbeelding hierboven van de verzengend hete planeet die om de ster KIC 12557548 draait, 1500 lichtjaren van de aarde gelegen. De ster wordt samen met ruim 150.000 andere sterren al meer dan een jaar in de gaten gehouden door de Kepler ruimtetelescoop, die via de detectie van dipjes in de lichtkracht op zoek is naar mogelijke exoplaneten bij die sterren. KIC staat voor Kepler Input Catalog, dat zijn al die sterren op een rijtje. In de lichtkracht van KIC 12557548 – een ster van spectraaltype K met een massa van 0,7 keer die van de zon – blijkt iedere 15,685 uur een dipje voor te komen. Vanaf de aarde gezien duikt er dus iedere 15,685 uur iets tussen de ster en ons in. Andere verklaringen dan een kleine, rotsachtige exoplaneet, de helft ongeveer van de aarde qua middellijn, zijn er niet. Maar er is iets vreemd met deze planeet aan de hand. De overgang (ook wel transitie genoemd) die iedere 15,685 uur plaatsvindt is telkens anders. De grootte van de dip wisselt keer op keer en dat is nooit eerder bij andere exoplaneten opgemerkt. Verder onderzoek heeft nu uitgewezen dat de planeet bij KIC 12557548 zó dichtbij z’n moederster staat dat het er bloedje heet is: maar liefst 2000 °C. De afstand tussen deze twee is 1,5 miljoen km, da’s nog geen vier keer de afstand tussen aarde en maan. Door die hitte en de nabije afstand – met een enorme getijdewerking als resultaat – is de planeet bezig om beetje bij beetje te verdampen. En omdat die verdamping in een verschillend tempo gaat is ook de verduistering van het sterlicht die de planeet en z’n omringende wolk van verdampt materiaal bij iedere transitie veroorzaken verschillend. Schattingen wijzen uit dat de planeet iedere seconde 100.000 ton aan materiaal verliest door de verdamping. Ding dong, honderduizend ton per seconde! 😯 Klinkt veel, is ook veel. En toch kan in dat tempo de planeet nog vele miljoenen jaren bestaan en kunnen wij er prachtig waarnemingen aan verrichten. Denk trouwens niet dat de planeet bij KIC 12557548 de heetste exoplaneet is die we kennen. Die eer is weggelegd voor WASP-33b, waar het maar liefst 3200 °C aan het oppervlak is. Da’s pas heet! Bron: Bad Astronomy.

Share

Speak Your Mind

*