29 maart 2024

De maan, wat kun je zien vanaf aarde met een redelijke telescoop?

Onlangs op 1 februari was het koud en vooral helder. Die avond was de lucht extreem rustig voor Nederlandse maatstaven en daardoor kon er goed waargenomen worden. Die avond besloot ik om de maan eens in wat meer detail vast te gaan leggen. Na het richten van de telescoop op de eerste ster om te collimeren zag ik al dat dit een veelbelovende avond kon gaan worden. De diffractieringen rond de ster waren superstrak en duidelijk te onderscheiden.

Met de C11, zonder extra barlows e.d., ben ik toen maar eens aan het opnemen gegaan met mijn DMK21 camera. Het resultaat waren>40 filmpjes met allemaal stukjes maan. Na het bewerken ontstond er een groot mozaiek met een scherpte zoals ik die nog nooit eerder had gehad. Dit was leuk om eens te gaan testen met mijn telescoop om te zien wat er nog waarneembaar zou zijn.

Een ideale plek om een resolutietest uit te voeren is de krater Plato. Op de bodem van deze krater zitten vele kleine kratertjes die verschillen in grootte. Goed om eens te kijken welke kraters nog gezien kunnen worden dus.

Theoretisch moet een C11 een scheidend vermogen kunnen leveren dat je als volgt kunt berekenen, dit heet ook wel de Dawes limiet:

R = 11.6/D, waarin R de resolutie is in boogseconden en D de diameter van de telescoop in centimeters.

Hier zou dus een resolutie uitkomen van: 11.6/27.8 = 0.41 ”.

Op de afstand van de maan is dit een object met een grootte van 765 m.

De minimaal waarneembare grootte zou dus rond de 800 m moeten liggen. In praktijk zal dit natuurlijk altijd wat hoger zijn.

Uiteindelijk maakte ik de volgende opname van Plato, waarin de waargenomen kratertjes aangegeven zijn:

Links: opname met de C11 Recht: opname van de Lunar Reconnaissance Orbiter

De Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) is een Amerikaanse ruimtesonde, die op 18 juni 2009 door de NASA werd gelanceerd en later in een baan om de Maan werd gebracht. Zijn taak is om het Maanoppervlak in hoge resolutie (tot 0,5 m) in kaart te brengen ter identificatie van eventuele toekomstige landingsplaatsen. Rechts is de opname van de LRO te zien van hetzelfde gebied met de kratertjes.

Duidelijk is te zien dat er kratertjes tot zo’n 1 km doorsnede nog waarneembaar waren. Dit betekent dat de seeing en de collimatie van de telescoop extreem goed waren.

Uiteindelijk is er een mozaiek gemaakt van de opnamen waarbij ik bepaalde details uit het mozaiek ook in de LRO opnamen heb opgezocht. Het is een leuke uitdaging om te kijken welke details nog net wel/net niet meer zichtbaar zijn op de opnamen.

Ik zou zeggen veel plezier ermee…

Maanopnamen C11 vs LRO

 

Share

Comments

  1. Waanzinnig mooie foto's voor een amateur. Hulde hoor! Prestatie dat je ondanks die kou gewoon naar buiten gaat om plaatjes te schieten.

  2. Wowie, André wat een gave foto's. Ik had 'm vorige week al op de mail al gezien, maar nu met die uitvergrotingen – kraters van 1 km doorsnede zichtbaar – is het helemaal fantastisch om te zien wat je gemaakt hebt. Het was vast krááááákhelder. Oh ja en krááááákkoud denk ik. 🙂

Speak Your Mind

*