29 maart 2024

Een sterrenhoop in een sterrenhoop

Credit: ESO

Deze nieuwe opname, gemaakt met de Wide Field Imager van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de La Silla-sterrenwacht in Chili, toont de sterrenhoop NGC 6604. Deze wordt vaak over het hoofd gezien ten gunste van de naburige Adelaarnevel (ook bekend als Messier 16). Maar de kadrering van deze foto, die de sterrenhoop in een landschap van omringende gas- en stofwolken plaatst, bewijst dat NGC 6604 een prachtobject op zich is. NGC 6604 is het heldere groepje linksboven op deze foto. Het is een jonge sterrenhoop die het dichtst opeengepakte gedeelte van een losser verband van ongeveer honderd heldere, blauwwitte sterren vormt. Deze foto toont ook de nevel waarmee de sterrenhoop verbonden is – een wolk van gloeiend waterstofgas die Sh2-54 wordt genoemd – evenals een aantal stofwolken. NGC 6604 staat op een afstand van ongeveer 5500 lichtjaar in het sterrenbeeld Slang, ongeveer twee graden ten noorden van de Adelaarnevel (eso0926). De heldere sterren zijn gemakkelijk waarneembaar met een kleine telescoop en werden in 1784 voor het eerst opgetekend door William Herschel. De zwakke gaswolk ontsnapte echter aan iedere aandacht, totdat deze in de jaren vijftig van de afgelopen eeuw door Stewart Sharpless werd opgemerkt op fotografische platen van de National Geographic-Palomar Sky Atlas. De hete jonge sterren stimuleren de vorming van een nieuwe generatie van sterren in NGC 6604 door met hun krachtige sterrenwinden en intense straling gas bijeen te blazen. Deze tweede generatie van sterren zal de vorige spoedig verdringen, want hoewel de helderste jonge sterren een enorme massa hebben, gaan ze zo kwistig met hun brandstof om dat ze maar kort leven. In de video hieronder wordt ingezoomd op de sterrenhoop.

NGC 6604 trekt niet alleen om esthetische redenen de aandacht van astronomen: het is het beginpunt van een vreemde zuil van heet, geïoniseerd gas. Vergelijkbare zuilen van heet gas, die het uitstromende materiaal van jonge sterrenhopen kanaliseren, zijn ook elders in de Melkweg en in andere spiraalstelsels aangetroffen, maar het voorbeeld in NGC 6604 is relatief dichtbij, waardoor astronomen het gedetailleerd kunnen bestuderen. Deze specifieke zuil (door astronomen vaak ‘schoorsteen’ genoemd) staat loodrecht op het vlak van de Melkweg en is maar liefst 650 lichtjaar lang. Astronomen denken dat de hete sterren in NGC 6604 verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van deze schoorsteen, maar om deze vreemde structuren volledige te begrijpen is meer onderzoek nodig. Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*