Het spiraalsterrenstelsel BX442. Credit: David Law, Dunlap Institute for Astronomy & Astrophysics
Sterrenkundigen hebben een bijzonder spiraalsterrenstelsel ontdekt: BX442. Ontdekt met de Hubble ruimtetelescoop en bevestigd door het W. M. Keck Observatorium op Hawaï. BX442 is niet bijzonder omdat ‘ie van die mooie spiraalarmen heeft – duidelijke, welgevormde spiraalarmen die ‘m zelfs tot een grand design spiral galaxy maken, een klassieker – maar omdat hij zo ver weg staat, maar liefst 10,7 miljard lichtjaar )roodverschuiving z=2,18). In die fase van het heelal – pakweg drie miljard jaar na de oerknal – waren sterrenstelsels nog heet en grillig, onregelmatig van vorm. Spiraalstelsels kwamen in die tijd nog helemaal niet voor, die werden pas veel later in de ontwikkeling van het heelal gevormd. Het zou natuurlijk kunnen dat de spiraalarmen van BX442 ‘lijken op spiraalarmen’ en in werkelijkheid gaswolken zijn die toevallig die vorm hebben, maar vervolgonderzoek met het Keck’s OSIRIS instrument (OH-Suppressing Infrared Imaging Spectrograph) laat zien dat het wel degelijk echte spiraalarmen zijn, die om de kern van het stelsel roteren. David Law (Dunlap Institute for Astronomy & Astrophysics, University of Toronto) en z’n team kwamen BX442 op het spoor door met Hubble naar 300 ver verwijderde sterrenstelsels te kijken. Toen ze BX442 zagen konden ze niet geloven dat ‘ie zo ver weg stond, maar de metingen met de 10 meter Keck II telescoop bevestigden z’n enorme afstand. Law en z’n groep waren in staat vlakbij BX442 nog een dwergstelsel te ontdekken – reuzeknap voor iets op die afstand. Het zou kunnen dat BX442 op het punt staat samen te gaan met dat kleinere stelsel en dat dát de oorzaak van de spiraalarmen is. Over 100 miljoen jaar zouden de spiraalarmen weer op kunnen lossen en zou BX442 net als z’n meeste tijdgenoten weer onregelmatig en grillig zijn. Hier het wetenschappelijke artikel over BX442, dat vandaag in Nature verscheen. Bron: Keck.
Speak Your Mind