19 maart 2024

Planeet met vier zonnen ontdekt

De planeet PH1 is vermoedelijk een Neptunus-achtige gasreus. De planeet draait om twee sterren: een heldere F-ster (groter dan de zon) en een zwakke M-ster (veel kleiner dan de zon). De andere twee zonnen staan veel verder weg. Credits: Haven Giguere/Yale

Twee astronomen hebben een planeet ontdekt in een zeer exotische omgeving. De hemel van de planeet wordt namelijk verlicht door vier zonnen! De planeet bevindt zich op een afstand van 5000 lichtjaar en is ongeveer zes keer groter dan de aarde. De massa van de planeet is ongeveer 20 tot 50 aardmassa’s. Hoewel we niets weten van de samenstelling van de planeet, vermoeden astronomen dat het een Neptunus-achtige wereld moet zijn.Zoals gezegd maakt de planeet deel uit van een opmerkelijk systeem. De planeet draait namelijk om een dubbelster, die op haar beurt weer een koppel vormt met een tweede dubbelster. Het is moeilijk voor te stellen hoe het is om niet één, niet twee, maar viér zonnen aan de hemel te hebben. Het is nog moeilijker voor te stellen hoe een planeet in zo’n chaotische omgeving kan ontstaan. Planeten in meervoudige stersystemen zijn zeldzaam. We kennen slechts zes planeten die rond een dubbelster draaien. De nieuw ontdekte planeet is de eerste die deel uitmaakt van een systeem van meer dan twee sterren. De planeet is ontdekt door twee amateurs, die gebruik gemaakt hebben van de website planethunters.org. Hiermee kunnen bezoekers gegevens van sterren analyseren, waarbij het de bedoeling is om periodieke helderheidsveranderingen te spotten. Zo’n verandering wordt veroorzaakt door een planeet die een deel van het sterlicht “blokkeert” door middel van een overgang of transit. De naam van de planeet is PH1: de letters vormen de initialen van de website, en het is de eerste planeet die op deze manier ontdekt is.De ontdekking van de planeet heeft implicaties voor de heersende modellen van planeetvorming. In een omgeving met vier sterren is een planeetvormende schijf bijzonder instabiel. Dat betekent dat de planeet alleen kan zijn ontstaan in de binnendelen van zo’n schijf. Nu worden gasplaneten niet geacht om hier te kunnen ontstaan. PH1 zadelt de astronomie dan ook met een enigma op. Planethunters.org is in 2010 opgericht en maakt gebruikt van gegevens die zijn verzameld door de Amerikaanse ruimtetelescoop én planeetspeurder Kepler. Bezoekers van Planet Hunters krijgen willekeurig toegewezen gegevens van Kepler voorgeschoteld, waarna ze kunnen aangeven of het licht van één van Keplers doelsterren kenmerken laat zien van een planeetovergang. Sinds december 2010 hebben meer dan 170.000 mensen meegewerkt aan het project.

De heldere ster in het midden is een ster van het F-type. De koele begeleider is een ster van het M-type (rode dwerg). Beide sterren draaien in 20 dagen om elkaar heen. De planeet PH1 is rechtsonder van de hoofdster te zien, die deels door de planeet bedekt wordt (de andere zwarte vlekken zijn zonnevlekken…oh nee, sterrevlekken). De planeet draait in 138 dagen rondom het stellaire duo heen. De planeet is niet het enige dat hier omheen draait: in de verte is een tweede dubbelster te zien. De afstand tussen de twee dubbelsterren bedraagt zo’n 30 keer de afstand tussen onze zon en Pluto. Credits: Haven Giguere/Yale

Bronnen: The Independent, BBC News & ScienceShot.

Share

Comments

  1. Ha, het is weer zo ver: twee blogs over hetzelfde onderwerp. Zoek de verschillen mensen. 😀 Ik zal de mijne maar niet op NUjij.nl zetten, want anders snappen ze er daar helemaal niks van.

  2. Coole vondst! Snap alleen niet hoe je een stabiele (elliptische) baan kan krijgen rond een systeem van twee dubbel sterren? Als je een roterend systeem in je brandpunt hebt, is je baan elke keer afhankelijk van de stand van de twee sterren in dat brandpunt lijkt me? Iemand die dat kan schetsen hoe die planeet en zonnen t.o.v. elkaar staan?

Speak Your Mind

*