19 april 2024

Hubble brengt donkere materie bij cluster MACS J0717 driedimensionaal in beeld

Credit: NASA, ESA, Harald Ebeling (University of Hawaii at Manoa) & Jean-Paul Kneib (LAM)

Met behulp van onder andere de Hubble ruimtetelescoop heeft men een driedimensionaal beeld kunnen krijgen van de donkere materie in en rondom de enorme cluster van sterrenstelsels genaamd MACS J0717.5+3745, kortweg MACS J0717. Donkere materie vormt pakweg 23% van alle massa-energie in het heelal – gewone materie slechts 4% en donkere energie 73% – en zoals de naam al zegt is ’t donker, onzichtbaar. Toch kunnen telescopen zoals Hubble de donkere materie op indirecte manier zien, want donkere materie heeft een gravitationele werking op gewone materie en die invloed is zichtbaar, in de vorm van de zogenaamde door Einstein voorspelde zwaartekrachtslenzen. Door waarnemingen verricht met een bataljon aan instrumenten – Hubble, de Japanse Subaru Telescoop op Hawaï, de Canada-France-Hawaii Telescope, gecombineerd met spectroscopische gegevens van het WM Keck Observatorium en Gemini Observatorium op Hawaï – kon men op die manier een driedimensionaal beeld krijgen van de donkere materie in en rondom MACS J0717. Het betreft feitelijk een zogenaamd ‘filament’ van donkere materie, een gigantische lange sliert van die materie, waarlangs zich de zichtbare sterrenstelsels bevinden. Sterrenkundigen denken dat dergelijke filamenten hun oorsprong in de eerste momenten na de oerknal vinden en dat ze het webachtige skelet van het heelal vormen, waarlangs de gewone, zichtbare materie in de vorm van sterrenstelsels vol met sterren zich hebben ontwikkeld. Het artikel in de bron van dit artikel rept van de eerste keer dat zo’n driedimensionaal beeld van donkere materie is verkregen, maar dat is een tikkeltje bezijden de waarheid – ahum… 🙂  In 2007, vijf jaar geleden dus, wist men met de COSMOS-survey ook al een 3D-beeld van donkere materie te vergaren, een project waar dezelfde Hubble bij betrokken was. Dus niks primeur. Hieronder een video over de donkere materie van MACS J0717.

Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*