29 maart 2024

Intel-oprichter Gordon Moore steunt speurtocht naar donkere energie

Credit: BOSS/SDSS/NOAO

De Amerikaanse Gordon and Betty Moore Foundation – opgericht door Gordon Moore [1]Ook bekend van de beroemde Wet van Moore, die stelt dat het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling door de technologische vooruitgang elke 2 jaar verdubbelt. (1929) en z’n vrouw Betty – heeft besloten om een bedrag van $ 2,1 miljoen te doneren aan het Berkeley Center for Cosmological Physics (BCCP) voor het BigBOSS project. Dat project is bedoeld om met een uitbreiding van de 4 meter Mayall Telescoop van het Kitt Peak Observarium in de VS in totaal 24 miljoen sterrenstelsels en 2 miljoen quasars aan de noordelijke sterrenhemel in kaart te brengen. Door exact de locatie en afstand van die sterrenstelsels en quasars te bepalen wil BigBOSS de zogenaamde “baryon acoustic oscillations” (BAO) meten, overblijfselen van geluidsgolven die in de eerste momenten na de oerknal voorkwamen en die in golven met een piek van 500 miljoen lichtjaar voortbewogen, resulterend in een piek met dezelfde afmetingen in zowel de kosmische microgolf-achtergrondstraling (Engelse afkorting: CMB) als de clustering van materie in sterrenstelsels, clusters van sterrenstelsels en superclusters van clusters van sterrenstelsels. Door bestudering van die BAO’s wil men meer te weten komen over donkere energie, het mysterieuze spul dat 73% van alle massa-energie van het heelal vormt en dat door z’n afstotende werking zorgt voor een versnelde uitdijing van het heelal, een fenomeen dat in 1998 werd ontdekt – onder andere door Brian Schmidt. BAO’s worden momenteel al onderzocht met BOSS (Baryon Oscillation Spectroscopic Survey), de voorloper van BigBOSS. BOSS is een onderdeel van de derde Sloan Digital Sky Survey (SDSS) en augustus dit jaar werden de resultaten daarvan bekendgemaakt. Met BOSS wil men uiteindelijk 1,5 miljoen sterrenstelsels in kaart brengen, maar dat aantal valt in het niet bij het aantal dat BigBOSS wil bereiken. Altijd baas boven baas eh… boss boven boss. Hieronder een voorstelling van hoe die uitbreiding van de Mayall telescoop er uit moet gaan zien. Als het spul er op zit wil men per opname in één keer 5000 afzonderlijke sterrenstelsels in beeld brengen en wordt van ieder van die stelsels middels een spectrogram de afstand bepaald.

Credit: Lawrence Berkeley National Laboratory. Background photo Mark Duggan.

Bron: LBL.

Voetnoten

Voetnoten
1 Ook bekend van de beroemde Wet van Moore, die stelt dat het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling door de technologische vooruitgang elke 2 jaar verdubbelt.
Share

Speak Your Mind

*