28 maart 2024

Ultraheldere röntgenbron in Andromedastelsel is inderdaad een zwart gat

XMM-Newton_Andromeda

Credit: ESA/XMM-Newton/MPE

De bron van röntgenstraling genaamd XMMU J004243.6+412519 in het naburige Andromedastelsel (M31) blijkt inderdaad een zwart gat te zijn, dat onderdeel uitmaakt van een dubbelstersysteem. Het gaat om een ‘ultra-luminous X-ray source’ (ULX), welke voor het eerst werd opgemerkt met de Europese röntgen-ruimtesatelliet XMM-Newton op 15 januari 2012 en waar ik in februari over schreef. Toen was al de gedachte dat het om een stellair zwart gat in een dubbelstersysteem zou zijn, maar dat is nu bevestigd. J004243.6 wordt ook wel een mini-quasar genoemd. Zes dagen na de ontdekking werd een maximale lichtkracht in röntgenstraling gemeten van maar liefst 1039 erg/sec, een gigantische hoeveelheid. In de afbeelding hierboven zie je J004243.6 in de kleine cirkel en daarboven zie je ‘m op vier verschillende momenten, waargenomen met XMM-Newton. Door materie van z’n begeleidende ster af te snoepen door zijn zwaartekracht wordt de accretieschijf rondom het zwarte gat gevoed en dat straalt door verhitting röntgenstraling uit. Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*