18 april 2024

Hubble focust op de Norma Cluster, centrum van de Grote Aantrekker

Norma

Credit: ESA/Hubble & NASA

De Hubble ruimtetelescoop heeft onlangs met de Advanced Camera for Surveys (ACS) z’n blik gericht op de Norma Cluster (Abell 3627), een gigantische cluster van sterrenstelsels op een afstand van zo’n 220 miljoen lichtjaar. Vanaf de aarde gezien staat de cluster op de grens van het sterrenbeeld Winkelhaak (Norma) en Zuiderdriehoek (Triangulum Australe). De Norma cluster bevindt zich vlakbij het centrum van de zogenaamde Grote Aantrekker, een gebied in het heelal met een extreem sterke zwaartekracht. De Lokale Groep, waar de Melkweg deel van uitmaakt, de Virgocluster en de Hydra-Centaurus supercluster worden met snelheden tussen de 600 en de 1000 km/s aangetrokken door die Grote Aantrekker. De massa van de Norma Cluster wordt geschat op 1 biljard zonmassa, da’s een 1 gevolgd door maar liefst vijftien nullen. Het grote sterrenstelsel in het midden is ESO 137-002, een spiraalstelsel dat we van de zijkant zien. De Norma cluster in zichtbaar licht bekijken, zoals Hubble geprobeerd heeft, valt niet mee, want hij bevindt zich van de aarde uit gezien, aan de andere kant van de Melkweg. Hij bevindt zich slechts 7 graden buiten het vlak van de Melkweg. Het zicht wordt dus belemmerd door onze eigen Melkweg. In röntgenlicht heeft men daar minder last van en met de Chandra röntgensatelliet van de NASA heeft men in 2010 waargenomen dat er vanaf ESO 137-002 twee hete gasstaarten ontspringen, van wel 270.000 lichtjaar lengte, die röntgenstraling uitzenden:

ESO 137-001 door Chandra

Credit: X-ray: NASA/CXC/UVa/M. Sun, et al; H-alpha/Optical: SOAR (UVa/NOAO/UNC/CNPq-Brazil)/M.Sun et al.

Het is overigens niet 100% zeker dat de Norma Cluster ook echt het centrum vormt van de Grote Aantrekker. Het zou ook kunnen dat de Lokale Groep wordt aangetrokken door de Shapley Supercluster, die zich ten opzichte van de Melkweg achter de Norma Cluster bevindt, 650 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Hieronder een kaart met alle bekende clusters en superclusters.

2MASS_LSS

credit: 2MASS, T. H. Jarrett, J. Carpenter, & R. Hurt

Rechtsonder het centrum van de Melkweg zie je de Norma Cluster en de Grote Aantrekker, rechtsboven het centrum is de Shapley Supercluster zichtbaar. Bron: NASA + Wikipedia

Share

Speak Your Mind

*