29 maart 2024

Cornelis Easton in het zonnetje gezet

Gedeelte uit het artikel gewijd aan Cornelis Easton gepubliceerd in het 2011 Novembernummer van ZENIT

Gedeelte uit het artikel gewijd aan Cornelis Easton gepubliceerd in het 2011 Novembernummer van ZENIT

Effe meteen toegeven…..Ik had tot eind 2011 nog nooit van de goede man gehoord….en toch blijkt deze illustere Cornelis Easton een wetenschapper/ amateur…later beroepssterrenkundige te zijn geweest van het “bekende Nederlands astronomische giga formaat” zoals een Kaptyen, een Minnaert en een Jan Hendrik Oort om maar eens een paar astronomische hoofd-straten te noemen.

En als je zijn naam effe door Google heen haalt dan kom je hem inderdaad best wel veel tegen,  met artikelen in heel verschillende wetenschappelijke disciplines zoals natuurlijk de sterrenkunde maar ook weerkunde en nog een paar aanverwante zijtakken….lees het bijgeplaatste stukje gekopieerd uit het 2011 nummer van ZENIT maar eens door.  Ofwel….deze man stond wetenschappelijk gezien net zo goed zijn mannetje als al die andere beroemde Nederlandse wetenschappelijke grootheden…….en toch is  Cornelis Easton op de een of andere manier altijd de grote bekende onbekende gebleven. Vreemd??? Hmmmm. misschien weet ik wel een verklaring hiervoor, want ik ben er namelijk ook zo’n eentje. Eh….uw nederig Astroblogs-scribent ook een beroemd sterrenkundige wetenschapper??? Neen, uw nederig Astroblogs-scribent is namelijk net zoals Cornelis Easton….een Dordtenaar! Enne…… De inwoners van Dordrecht…gelegen op het door drie grote rivieren van het “vasteland” gescheiden “eiland van Dordrecht”…..zo wordt mij met de regelmaat van de klok ingepeperd, door niet autochtone Dordtenaren,  schijnen nogal last te  hebben van een “zogenaamde eilandmentaliteit” ?? Deze hoegenaamde “eilandmentaliteit” schijnt zich vooral te manifesteren, laat ik het maar eens kort door de bocht omschrijven, als een “vooral niet naar eigen kwaliteiten willen kijken hopeloos behoudend kankerpitten-gedrag”. Menig bezoekende niet-dordtenaar  heeft mij toevertrouwd dat ze totaal niet begrijpen waarom Dordrecht niet overspoeld wordt door  busladingen en busladingen toeristen,  en dat voor een stad met heel veel en hele mooie monumentale gebouwen gelegen in een schitterend havengebied, gedomineerd door “een Grote kerk met het allure van een Notre Dame,  waar de geschiedenis voor het oprapen ligt….1572 de Staten Generaal en ook nog eens gelegen in fraai waterrijk gebied aan de rand van  prachtige Biesbos…EN…nu blijken “wij” ook nog eens een steengoede sterrenkundige te hebben voortgebracht. Nee, het uitdragen van en trots durven te zijn op eigen kwaliteiten is geen kwaliteit die de doorsnee Dordtenaar..eh…”lekker in de vingers heeft”.  Maar goed, om dit kwade tij een beetje proberen te keren is er in Dordt nu een initiatief opgestart om onbekende bekende Dordtenaren een beetje in het zonnetje te zetten…en dus wordt er aanstaande zondag 17 februari in de Kunstkerk een muzikaal omlijst middagje gewijd aan het leven en werk van Cornelis Easton. De sterrenkundige invulling van dit middagje is, als dat maar goed gaat..ha..ha.., aan mij toevertrouwd in de vorm van….telescoopjes (nu twee stuks!!), plaatjes en praatjes. Maar naast het feit dat hij dus “een bekende  lokale  oud-collega amateur astronoom”  is, is er nog iets aan de figuur Cornelis Easton wat mij persoonlijk heeft geraakt….iets wat ik pas een paar maandjes geleden bij toeval te weten ben gekomen. Ik woon en werk in een prachtig monumentaal pand  daterend uit 1531 gelegen aan de voet van de Grote Kerk in de binnenstad van Dordrecht. Het bedrijf, opgericht in 1745 (!!),  waar  o.a. mijn opa, mijn vader en nu dus den schrijver dezes, als vijfde (!!) generatie alweer,  direkteur van is (geweest)…is nu een vastgoedmaatschappij met o.a. als doelstelling middels verhuur van appartementen en bedrijfsruimten dit fraaie pand voor de toekomst te behouden. Vroeger echter tot halverwege de vorige eeuw was De Dordrechtse Drukkerij & Uitgeversmaatschappij vooral toch een krantenbedrijf….uitgever van o.a. de Dordrechtsche Courant. Tot mijn grote verbazing en tevens genoegen blijkt dus diezelfde Cornelis Easton zowaar ergens eind 1800 begin 1900, hier in dit pand, bij “mijn” bedrijf te hebben gewerkt, nota bene samen met mijn opa  als hoofdredakteur van diezelfde Dordrechtsche Courant!! Naast het artikel in ZENIT kwam ik onlangs nog op één van de vele grote zolders die dit pand telt….in een donker stoffig hoekje….een boekje tegen, alhier gedrukt ende uitgegeven in 1926,  over de geschiedenis van de Dordrechtsche Courant en daar staat zowaar Cornelis Easton “gebroedelijk” vermeld samen met mijn opa..P.W. Brandt. Maar mijn astronomisch geluk gaat nog verder want “onze” Cornelis Easton, toen nog slechts gewoon amateur astronoom, blijkt namelijk opgenomen  te zijn geworden  in de professionele sterrenkunde wereld vanwege een heel gedetailleerde atlas van de melkweg welke hij aan de hand van eigen waarnemingen en met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, hier in dit pand drukklaar heeft gemaakt! De ruimte waar ik dit blogje nu zit te typen was vroeger (begin 1900) de redaktie-kamer…enne…waarde lezers, vergeeft mij alstublieft mijn “doordravend astronomisch romantisch gevoel” maar de (gekleurde??)  gedachte dat Cornelis Easton wellicht met zijn telescoop hier in de tuin heeft staan waarnemen om vervolgens op mijn hedendaagse eigen hobby (sterrenkunde..astroblogs!!) en werkplek aan een heuse atlas van de melkweg heeft zitten werken….tja, daar word ik toch wel een beetje heel erg happy van, hoor.  Deze atlas, La Voie La lactée dans L’ hémisphere Boréal,  zou ik nu natuurlijk maar wat graag op mijn boekenplank hebben liggen, dat echter zal vanwege de zeldzaamheid wel nooit lukken…maar in museum Boerhave te leiden heb ik in elk geval wel  heel even een echt exemplaar mogen vasthouden, inkijken en een kopie’tje van het omslag als aandenken mee naar huis mogen nemen….OOK GOED!! Ik heb nooit echt begrepen waar die fanatieke passie voor de sterrenkunde bij mij vandaan is gekomen en gebleven (ik ben echt de enige in mijn familie!!) maar nu kan ik eindelijk heerlijk wegfantaseren over,  de in dit pand eventueel nog steeds rondwarende, geest van Cornelis Easton die mij elke keer maar weer warm weet te maken voor al het schoons wat “daarboven” te bewonderen valt. Bedankt hiervoor en ga vooral zo door met “spoken”,  mijn waarde vorige eeuwse  ex-collega spirituele astroblogger!!

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Ter aanvulling: hier vind je meer info over dat concert zondag a.s. in de Kunstkerk in Dordrecht ter ere van Cornelis Easton. Daar vindt je o.a. : “De Stichting Bijzondere Concerten presenteert een muzikaal eerbetoon aan Cornelis Easton (1864 – 1929). Easton was zowel geleerde als kunstenaar. Hij heeft officieel geen opleiding in de wetenschap gehad – toch heeft hij baanbrekend wetenschappelijk werk verricht. Het DoelenKwartet komt met een zeer gevarieerd programma, afgestemd op sterrenkundige Easton.”

  2. Mocht het je interesseren, de aantekeningen van Easton (overgrootvader van mijn vrouw) bij zijn sterrenkundig werk heb ik op internet geplaatst:
    http://sterrenkundig-werk.blogspot.nl/

    Met vriendelijke groet,
    Rob Vlaardingerbroek.

Speak Your Mind

*