28 maart 2024

Door Hubble ontdekte schil van sterren in halo Melkweg wijst op kannibalisme

Illustratie van de met Hubble gevonden schil van sterren in de halo van de Melkweg

Illustratie van de met Hubble gevonden schil van sterren in de halo van de Melkweg. Credit: NASA, ESA, and A. Feild (STScI);

Een team van sterrenkundigen heeft met de Hubble ruimtetelescoop op ruime afstand van het centrum van de Melkweg een schil van sterren ontdekt, die een grote zijwaartse beweging hebben, wijzend op een oorsprong van de schil die ligt in het kannibale verleden van de Melkweg. Het team onder leiding van Alis Deason (University of California, Santa Cruz) en Roeland van der Marel (Space Telescope Science Institute in Baltimore, Md) vond met Hubble 13 sterren, die zich in een schil bevinden op maar liefst 80.000 lichtjaar afstand van de Melkwegkern. Dat is in de buitenste regionen van de halo, die de Melkweg omringt. Met Hubble was men in staat de beweging van de 13 sterren te meten en verrassenderwijs bleek die richting tangentieel te zijn, d.w.z. dat vanaf de aarde gezien de sterren zijwaarts bewegen. Men had juist een radiële beweging verwacht, d.w.z. een beweging naar de Melkwegkern toe en er weer vanaf. De verklaring voor de tangentiële beweging is dat er veel meer sterren in die schil moeten zijn en dat die sterren net als de auto’s op de snelweg allemaal dezelfde richting uit bewegen. De schil van sterren werd gevonden in de richting van het buurstelsel van de Melkweg, het Andromedastelsel, welke 20 keer verder weg staat dan de schil. Zeven jaar lang keek men naar de sterren van dat stelsel en door allerlei metingen kon men langzamerhand onderscheid maken tussen de sterren van het Andromedastelsel en de ‘voorgrondsterren’, die tot de schil in de halo behoren.

Een sterrenstelsel met diverse omringende schillen

Een sterrenstelsel met diverse omringende schillen. Credit: David Malin, Australian Astronomical Observatory.

Probleem was dat de sterren in de schil door hun afstand slechts langzaam bewegen, zo’n milliboogseconde per jaar, vergelijkbaar met een golfbal op de maan, die vanaf de aarde gezien 30 cm per maand opzij schuift. Het team van Deason en van der Marel kon de beweging met een onzekerheid van slechts 5% meten. Men denkt dat de schil van sterren een overblijfsel is van een satellietstelsel, dat in een ver verleden door de Melkweg verzwolgen is, als een vorm van kosmisch kannibalisme. Bij andere sterrenstelsels heeft men ook omringende schillen ontdekt, zoals op de foto hiernaast te zien is. Het wetenschappelijke artikel van het team sterrenkundigen over de schil in de halo – binnenkort te verschijnen in het vakblad the Astrophysical Journal – is hier te lezen. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*