28 maart 2024

Meest nabije stersysteem ontdekt sinds afgelopen honderd jaar

WISE_J104915.57-531906

Credit: NASA / JPL / Gemini Observatory / AURA / NSF

De sterrenkundige Kevin Luhman (Penn State University) is er in geslaagd om het meest nabije stersysteem te ontdekken sinds 1916, een dubbelster bestaande uit twee bruine dwergen, slechts 6½ lichtjaar van ons vandaan, in het zuidelijke sterrenbeeld Zeilen (Vela). Het systeem heet WISE J104915.57-531906, genoemd naar het instrument waarmee het werd ontdekt, NASA’s infraroodsatelliet Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE). Daarmee werd gedurende 13 maanden tot 2011 de hemel een paar keren in z’n geheel in infrarood gefotografeerd. In optisch licht zijn de bruine dwergen uiterst moeilijk zichtbaar, maar het infraroodlicht dat ze door hun geringe warmte uitzenden kan door satellieten als WISE wel worden gezien. WISE J104915.57-531906 bleek een snelle schijnbare beweging aan de hemel te hebben en toen verder onderzoek met de grote Gemini telescopen op Hawaï uitwees dat het om een dubbele bruine dwerg ging – zo’n 300 miljoen km van elkaar verwijderd – kon de afstand worden bepaald. Met de 6½ lichtjaar afstand is dit het op twee na meest nabije stersysteem tot ons zonnestelsel. In 1916 werd de op één na meest nabije ster ontdekt, de ster van Barnard, en eerder in 1839 werd het meest nabije stersysteem ontdekt, de dubbelster Alpha Centauri, 4,4 lichtjaar van ons vandaan. In 1917 werd ontdekt dat deze dubbelster nog een lichtzwakke derde component heeft, Proxima Centauri, die op 4,2 lichtjaar afstand staat, de absolute recordhouder. Hierboven zie je een impressie van WISE J104915.57-531906, hieronder de foto’s van WISE waarop de beweging aan de hemel te zien is. Op de laatste opname zijn ook de gegevens verwerkt van twee andere survey, de Digitized Sky Survey en de Two Micron All-Sky Survey.

luhman_animatie

Credit: NASA/STScI/JPL/IPAC/University of Massachusetts

Op de afbeelding hieronder zie je een overzicht van de drie meest nabije stersystemen. Daarin zie je ook de omvang van de Oortwolk, de wolk van ijskoude kometen die ons zonnestelsel omringd en die een bron is van kometen die af en toe voorbij vliegen, zoals vandaag de dag de komeet Pan-STARRS.

WISE 1049-5319_FINAL

Credit: NASA/Penn State University

Hier vind je het wetenschappelijke artikel van Luhman over zijn bijzondere ontdekking.

Share

Comments

  1. Hephaistos zegt

    Wat zijn de massa’s en temperatuur (wolkentoppen) van deze tweeling-bruine dwerg?

  2. Wybren de Jong zegt

    Ik las dat de massa’s van deze twee dwergen 30 en 50 Jupiter-massa’s bedragen.
    Daarnaast is er ook een planeet met een massa van 3x Jupiter ontdekt in dit stelsel.
    zie: http://www.universetoday.com/108143/nearby-brown-dwarf-system-may-harbor-closest-exoplanet-to-earth/

  3. Wybren de Jong zegt

    Deze dwergen heten informeel Luhman 16A en 16B.
    Nu is het weer op één van deze bruine dwergen waargenomen: afwisselend donkere en lichte plekken op Luhman 16B.
    Zie: http://phys.org/news/2014-01-weather-brown-dwarf.html

Speak Your Mind

*