29 maart 2024

Maan-oppervlak is meer dan één keer gesmolten

Orientale Basin

The Orientale basin is only partly visible from Earth on the western edge of the Moon’s near side. Because it’s one of the few basins on the Moon that hasn’t filled in with volcanic basalt, it provides a great place to investigate the geology of melt seas and to test whether they differentiate as they cool. Credit: NASA

Vroeg in de geschiedenis van onze maan was het oppervlak bedekt met een oceaan van gesmolten rotsen. Naarmate deze magma-oceaan afkoelde, is deze gedifferentieerd (“op gewicht gesorteerd”) tot de korst en de mantel van de maan. Volgens een nieuwe analyse was dit niet de laatste keer dat het oppervlak van de maan op uitgebreide schaal gesmolten is geweest. Het onderzoek heeft uitgewezen dat de inslag waarbij het Orientale-basin is gevormd geresulteerd heeft in een magma-oceaan van 220 kilometer breed en minstens 10 kilometer diep. Hierdoor worden planetaire wetenschappers wel met een probleem opgezadeld: rotsen die gevormd zijn in latere “smeltzeeën” kunnen verward worden met “oer-rotsen” die gevormd zijn in de “peuterjaren” van de maan.Hiertoe behoren bijvoorbeeld rotsen die zijn meegenomen door Apollo-astronauten. Het is goed mogelijk dat rotsen die geacht worden te zijn ontstaan in de vroege maankorst, eigenlijk veel jonger zijn en gevormd zijn door latere inslagen. De onderzoekers schatten dat de inslagen waarbij de 30 grootste basins ontstaan zijn, geresulteerd hebben in 100 miljoen kubieke kilometer gesmolten materiaal, goed voor 5 procent van de gehele maankorst.

Dankzij dit resultaat kunnen een aantal puzzelachtige eigenschappen van maanmonsters verklaard worden. Zo heeft de analyse van maanmonsters in 2011 uitgewezen dat deze 200 miljoen jaar jonger waren dan het moment waarop de maankorst gestold had moeten zijn. Hierdoor hebben sommige wetenschappers geconcludeerd dat de maan 200 miljoen jaar jonger is dan verwacht, of dat de theorie van de magma-oceaan niet klopt. Als het monster echter gevormd is in een latere smeltzee, dan kan de jongere leeftijd verklaard worden zonder de geschiedenis van de maan te herschrijven. Bron: Brown University.

Share

Speak Your Mind

*