29 maart 2024

Grote Hot Spot-gaten in de atmosfeer van Jupiter ‘rijden op de golven’

Dat donkerblauwe in het midden is de door Cassini gefotografeerde hot spot in de atmosfeer van Jupiter.

Dat donkerblauwe in het midden is de door Cassini gefotografeerde hot spot in de atmosfeer van Jupiter. credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/GSFC

Normaal gesproken heeft de reuzenplaneet Jupiter een dicht wolkendek, maar heel af en toe ontstaan er donkere gaten, waar de wolken niet voorkomen, met name bij de evenaar van Jupiter. De grootste exemplaren van die gaten worden ‘hot spots’ genoemd – in infraroodlicht zijn ze erg helder, vandaar de naam – en foto’s gemaakt met de Cassini sonde van de NASA laten zien dat deze hot spots veroorzaakt worden door zogenaamde Rossby golven, welke ook in onze eigen atmosfeer en in de oceaan voor op en neer golvende patronen kunnen zorgen. Eh… Cassini draait toch om Saturnus en niet om Jupiter, hoor ik menig oplettende Astrobloglezer al denken. Yep, goed opgelet. De foto’s dateren dan ook van eind 2000, toen Cassini onderweg richting Saturnus Jupiter passeerde en een serie opnames maakte, zoals de serie hieronder.

Foto's van een hot spot, gemaakt door Cassini in 2001

Foto’s van een hot spot, gemaakt door Cassini in 2001. Deze komt in botsing met een rijtje met ‘vortexen’ die van rechts komen. credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/GSFC

Wetenschapper David Choi (NASA’s Goddard Space Flight Center in Greenbelt, Md.) en z’n collegae hebben die opnames nauwkeurig bestudeerd en er een timelapse video van gemaakt. Ze maakten daarbij ook gebruik van de gegevens van de Galileo sonde, waar vanuit eerder in 1995 een onderzoeksinstrument afdaalde in zo’n hot spot. De hot spots treden niet los op, maar blijken in lange ketens voor te komen van wel 8 tot 10 stuks, met tussen de hot spots in dichte, witte pluimen van wolken. Op basis van de waargenomen snelheid van de winden in en rondom de hot spots kwamen de wetenschappers er achter dat de beweging van de hot spots sterk lijkt op het patroon dat Rossby golven in de atmosfeer kunnen veroorzaken. Op aarde komen die ook voor en gaan de golven heen en weer naar het noorden en zuiden. Bij Jupiter blijkt dat anders, want daar gaan ze niet naar het noorden en zuiden, maar op en neer in de dichte en diepe atmosfeer. De amplitude van die golven ligt naar schatting tussen 24 en 50 km. Hieronder een video over de hot spots.

Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*