Impressie van de supernova van Munchen. Credit: NASA
Ongeveer 2,2 miljoen jaar geleden moet in de buurt van het zonnestelsel een supernova geëxplodeerd zijn, een dramatische gebeurtenis die volgens de Deense meteoroloog Henrik Svensmark geleid zou hebben tot een verkoeling van het klimaat [1]Door deze afkoeling van de aarde kwamen de apen tevoorschijn uit het oerwoud en gingen ze de Afrikaanse savannes op. Langzaam evolueerden ze tot mensapen, die leerden omgaan met vuistbijlen en speren … Lees verder, als gevolg van een toename van de kosmische straling door de supernova met 15%. Het was de natuurkundige Gunther Korschinek van de Technische Universiteit van München die voor het eerst op het spoor van de supernova van München was gekomen door de vondst van isotopen ijzer-60 (Fe60) in de mangaanknol met het nummer 237d, opgedoken op de bodem van de Stille Oceaan bij Hawaï. IJzer-60 is zeer zeldzaam op aarde en het kan alleen ontstaan in de zeer extreme omstandigheden van een supernova. Onlangs heeft een groep wetenschappers onder leiding van Shawn Bishop – ook van de TU van München – getracht de invloed van de supernovae van München op een andere manier aan te tonen: door te kijken naar de fossielen van bacteriën die ‘ijzerminnend’ zijn, d.w.z. bacteriën in zee die ijzer opnemen om kleine magnetische kristallen te vormen, die als lange ketens – zogenaamde magnetosomen – door de bacteriën gebruikt worden om zich te oriënteren via het aardmagnetisch veld. Uit de bodem van de oostelijke Stille Oceaan werd een monster gehaald en die werd ingedeeld in delen van elk 100.000 jaar oud. Door een speciale techniek met een massa spectrometer kon men de aanwezigheid van ijzer-60 meten en in de laag van 2,2 miljoen jaar oud trof men inderdaad fossielen aan met ijzer-60. Men denkt dat de supernova van München behoorde tot de Scorpius-Centaurus ster associatie, 425 lichtjaar van de aarde verwijderd, een groep zware sterren die afgelopen 11 miljoen jaar vermoedelijk al twintig supernovae heeft opgeleverd. Bron: Universe Today.
Voetnoten
| ↑1 | Door deze afkoeling van de aarde kwamen de apen tevoorschijn uit het oerwoud en gingen ze de Afrikaanse savannes op. Langzaam evolueerden ze tot mensapen, die leerden omgaan met vuistbijlen en speren en die georganiseerd op jacht gingen op wilde dieren. Ergo: door die supernova hebben wij ons bestaan te danken, aldus Svensmark. |
|---|
Misschien een domme vraag, maar hoe komt dat ijzer-60 dan vanuit de supernova op aarde?
Nee geen domme vraag, goede vraag juist. Ik denk dat de schokgolf van de supernova op een gegeven moment het zonnestelsel moet hebben bereikt en zo de aarde moet hebben bevuild met Fe60. De nabije afstand maakte dit mogelijk. Maar hij moet ook weer niet zo dichtbij hebben gestaan dat de gammastraling van de explosie tot een massa-extinctie leidde.
Okee, maar tegen de tijd dat die schokgolf meer dan 400 lichtjaar heeft afgelegd, moet-ie toch wel flink zijn afgeremd door het interstellaire medium en/of dusdanig verdund zijn, dat het ijzer-60 gehalte niet ver boven ‘ruisniveau’ kan zijn uitgestegen?