29 maart 2024

“Sportwagen” onder de sterrenstelsels ontdekt

SDSS J1506+54

Het rode stipje (met de pijl) is het stelsel in kwestie. Links een uitvergroting. Credit: NASA/JPL-Caltech/STScI/IRAM

Astronomen hebben een sterrenstelsel ontdekt dat sterren produceert met vrijwel 100 procent efficiëntie. Het is de meest extreme stervorming die ooit is aangetroffen. De meeste sterrenstelsels vormen sterren zoals de meeste auto’s hun brandstof verbranden: ver beneden het theoretische maximum. Het nieuw ontdekte sterrenstelsels werkt echter als een perfect getunede sportwagen: met de hoogst mogelijke efficiëntie.Het stelsel staat bekend als SDSS J1506+54 en is ontdekt met het WISE-instrument, waarmee een infrarode “kaart” van de gehele sterrenhemel is gemaakt. Het stelsel is bijzonder compact: het meeste licht is afkomstig van een gebied van slechts 200 tot 400 lichtjaar. Het tempo van stervorming in het stelsel is honderden keren hoger dan in de Melkweg, maar vind plaats in een gebied van slechts paar procent de diameter van de Melkweg: dit is stervorming op de meest extreme manier. De stervorming ligt dicht bij de zogenaamde Eddington-limiet. Op deze limiet wordt de inwaartse zwaartekracht gebalanceerd door de uitwaartse stralingsdruk van sterren. Boven deze limiet worden gaswolken uiteen geblazen, waardoor de stervorming tot stilstand komt. Astronomen vermoeden dat het stelsel binnen enkele tientallen miljoenen jaren al zijn gas heeft uitgeput: dat lijkt veel, maar is een oogwenk op kosmische tijdschaal. Bron: McGill University.

Share

Speak Your Mind

*