28 maart 2024

Waarom Mercurius geen perzik is

Mercury structure

Credit: NASA/ESO.

De planeet Mercurius is een bijzondere plaats. Vooral z’n samenstelling is merkwaardig: Mercurius is als een vrucht met een grote pit en een klein laagje vruchtvlees. De meeste planeten zijn eerder een soort perziken: een relatief kleine pit en veel vruchtvlees.De dichtheid van Mercurius suggereert dat de planeet feitelijk een enorme metalen kern is, met hier omheen een klein laagje mantel en korst. Astronomen hebben moeite om dit te verklaren: mogelijk is de planeet ooit het slachtoffer geweest van een massale inslag, waarbij het grootste deel van de mantel is weggeblazen. Ook zouden de buitenlagen simpelweg verdampt kunnen zijn door zonlicht.Beide verklaringen houden geen stand. De Mercurius-verkenner MESSENGER heeft vorig jaar uitgewezen dat de planeet kalium bevat aan het oppervlak. Dit is een vluchtige stof die snel verdampt, waardoor Mercurius geen massale inslag kan hebben gehad. Ook is z’n mantel niet door de zon verdampt, want dan zou alle kalium verdwenen moeten zijn.Om de zaak nog ingewikkelder te maken, zijn de laatste jaren exoplaneten ontdekt met een vergelijkbare structuur als Mercurius: Kepler-10b en CoRoT-7b, beide planeten met een extreem hoge dichtheid. Ook draaien deze twee exoplaneten dicht bij hun moederster, net als Mercurius. Is er soms een gemeenschappelijk proces verantwoordelijk voor hun structuur?De verklaring zou verrassend simpel kunnen. Planeten ontstaan uit een gas- en stofschijf rondom een jonge ster. Het licht van de ster doet rotsachtig stof naar buiten bewegen, maar heeft minder invloed op metaalachtig stof. Na verloop van tijd is de planeetvormende schijf nabij de ster bijzonder rijk aan metalen en relatief arm aan “rotsen”. Het gevolg is een planeet die rijk is aan metalen en relatief arm is aan rotsen. Klinkt logisch, toch? Bron: New Scientist.

Share

Comments

  1. Mooi bericht. Ik heb altijd de hoop gehad dat er een standaardproces is dat planeten vormt. Het betekent in mijn ogen dat aardeachtige planeten in de goldylocks zone geen uitzonderingen maar doodnormaal zijn.

  2. in het reactiesegment van de bron New Scientist wordt uitgebreid ingegaan met verscheidene meningen tav dit onderwerp, kan iemand dat resumeren in een “plausibele” toevoeging.
    engels is het punt niet, inhoudelijk zit ik wel met open lijnen.

  3. Ik ben een regelmatige lezer van de artikelen op Astroblogs. Een prettig leesbare blog met (populair) wetenschappelijke onderwerpen. Toch ben ik regelmatig teleurgesteld vanwege de storende taalfouten.

    Twee voorbeelden uit dit artikel zijn, ‘een vluchtige stof dat snel verdampt’ en ‘een planeet dat rijk is aan metalen’.

    Het lijkt een gegeven dat er kringen zijn waarin ‘die’ en ‘dat’ uitwisselbaar zijn en waarbij in de meeste gevallen voor ‘die’ wordt gekozen. Is het misschien om die reden dat een wetenschappelijke site als Astroblogs er, als een soort tegenwicht, voor kiest om in geval van twijfel juist voor ‘dat’ te kiezen?

    • Enceladus zegt

      Beste Dirk, het verwisselen van ‘die’ en ‘dat’ is iets wat de jongere generaties steeds vaker doen. Of dat komt door de huidige staat van het taalonderwijs of misschien doordat taal evolueert? Ik weet het niet. Wel kan ik je laten weten dat ik sinds ongeveer driekwart jaar probeer zoveel mogelijk blogs te lezen en waar nodig de taalfoutjes aan te passen. De blog waar jij nu op reageert, is al wat ouder en had ik nog niet gezien. Ik zal dadelijk het e.e.a. corrigeren.

      groet,
      Gert (Enceladus)

  4. Beste Gert,

    Bedankt voor uw reactie.
    Ik realiseer me dat ik een misschien wat irritante taalpurist ben, maar ik hoop juist op een wetenschappelijke site als deze niet tegen dit soort vertikkinkjes (staat niet in het Groene Boekje 😉 ) aan te lopen.
    Overigens snijdt míjn reactie geen hout meer nadat u e.e.a. hebt gecorrigeerd, maar daar weet u vast wel raad mee.

    • Enceladus zegt

      U mag wel je zeggen. Ik heb nog maar net Abraham gezien. 😉
      En wat taal betreft: je mag ons daar gewoon op wijzen hoor. Geen probleem.

      groet,
      Gert (Enceladus)

    • Olaf van Kooten zegt

      Tsja Dirk, ik ben nu eenmaal ‘van de jongere generatie’ met bovendien geen enkele journalistieke opleiding, dus er sluipen nu eenmaal taal- en vormfouten in de tekst 😉

  5. No prob Olaf 😊

  6. Quote : ” De verklaring zou verrassend simpel kunnen. [ …] Het licht van de ster doet rotsachtig stof naar buiten bewegen, maar heeft minder invloed op metaalachtig stof.”

    Ik las dit artikel pas gisteren voor het eerst, (Dat komt er van als je pas/net een ‘recente bezoeker’ bent. )
    Ik begrijp alleen niet waarom rots-stof wel ‘bang’ en metallic-stof ‘niet bang’ is voor zonlicht (Jong sterlicht).

    Bij licht denk ik aan energie / zonnewind / temperatuursverhoging . maar dan moet Kalium toch gewoon sublimeren en migreren naar verdere (planeet) banen? 😕

    Groet, Paul

  7. Folkert zegt

    WIKIPEDIA
    Een niet-metaal is een element waarvan de atomen, in tegenstelling tot de atomen van een metaal, niet gemakkelijk een elektron afstaan. De meeste niet-metalen zijn slechte geleiders van elektriciteit, hoewel koolstof in zijn grafietmodificatie daar een uitzondering op is
    ——–
    Dus metalen (en grafiet) zijn veel gevoeliger voor electromagnetische verschijnselen, veld, straling, …..
    Bovenstaande lijkt dan ook wel begrijpelijk in deze context.

Laat een antwoord achter aan Folkert Reactie annuleren

*