29 maart 2024

De door Hubble waargenomen kilonova: gammaflitser GRB 130603B

GRB 130603B

Credits: NASA, ESA, N. Tanvir (University of Leicester), A. Levan (University of Warwick), A. Fruchter (STScI), J. Hjorth (University of Copenhagen), R. Hounsell (STScI), K. Wiersema (University of Leicester), and R. Tunnicliffe (University of Warwick)

Op een afstand van bijna vier miljard lichtjaar – in een sterrenstelsel ver, ver verwijderd van de aarde – vond een gammaflitser plaats, een zeer korte (<1 s) uitbarsting in gammastraling, die als eerste op 3 juni j.l. werd gedetecteerd met de Swift ruimtetelescoop van de NASA. Op z’n Engels wordt zo’n gammaflitser een gamma ray burst (GRB) genoemd en al eerder heb ik over dit ene bijzondere geval van GRB 130603B, zoals ”ie wordt genoemd, geblogd. Het is een bijzondere, want het is dankzij deze GRB dat de sterrenkundigen nu zeker weten dat de kortdurende GRB”s ontstaan door het samensmelten en vervolgens exploderen van twee neutronensterren. In de infografiek hieronder zie je dat kort toegelicht.

kilonova

Credits: Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA

Optisch stelde die explosie niet heel veel voor: sterrenkundigen spreken van een ‘kilonova’, een maatje tussen nova en supernova in – een kilonova straalt pakweg 1000 keer meer energie uit dan een nova, maar 10 tot 100 keer minder dan een supernova. Dat licht werd door het hete plasma dat de twee neutronensterren omgaf ook nog eens tegengehouden, waardoor het van optisch naar het nabije infrarood-gebied van het spectrum ging – op 12 en 13 juni waargenomen door Hubble. Maar de slechts 1/10e van een seconde durende gammaflits van GRB 130603B was enorm, die was wel 100 miljard keer helderder dan de optische/IR explosie. Hier het wetenschappelijke artikel over GRB 130603B, dat op 3 augustus in het vakblad Nature verscheen. Bron: NASA.

Share

Comments

  1. hoi arie, wat betekent het eigenlijk dat al die ineenstortende massa’s gepolariseerd zijn. dus haaks op hun puinschijven staan. die flits is als een puntbron naar alle richtingen en vervolgens wordt de resterende massa uitgericht.

    houden gelijkgestemden elkaar daarna op afstand (denk magneet) of juist niet.
    eea ivm jouw opmerking over tot zwart gat ineenstortend oneindig heelal.

  2. Het is niet de ineenstortende massa die gepolariseerd is, maar (een deel) van de straling van de gammaflitsers, die in de twee bundels vanuit de polen in de tegenovergestelde richtingen worden uitgezonden. Ik heb daar straks nog een blogje over met een mooie infografiek. Ik weet niet wat je bedoeld met die ‘gelijkgestemden’.

  3. Piet Hein zegt

    Ik vraag me nu dan wel af, of die voorspelde zwaartekrachtsgolven ook gezien zijn, aangezien dit toch de enige manier is om te zien, al is het nog niet helemaal zeker of de grote Einstein gelijk had wat betreft zijn gekromde ruitmetijd. Waar ik zelf nog aan twijfel. ( waarmee ik absoluut NIET deze hele grote man en denker tekort wil doen!!)

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*