29 maart 2024

Exoplaneet is aan het verdampen als gevolg van sterrevlammen

KIC 12557548b evaporating super mercury

Credit: NASA/JPL-Caltech

Zonnevlammen, enorme uitbarstingen van geladen deeltjes van de zon, vormen weinig bedreiging voor de aarde. Slechts in sommige gevallen resulteren de uitbarstingen in het verstoren van onze communicatiesystemen. Zonnevlammen zijn echter wel van esthetische waarde – het is een prachtig gezicht om te zien hoe de energierijke deeltjes in botsing komen met onze dampkring. Het resultaat is een uitbarsting van prachtige lichten – de aurora’s of poollichten.

Gelukkig biedt onze planeet voldoende bescherming tegen schadelijke straling. Helaas hebben niet alle planeten zo’n geluk. Kijk bijvoorbeeld maar naar Kepler’s laatste object of interest – KIC 12557548b, een super-Mercurius kandidaat-planeet. Astronomen hebben ontdekt dat de planeet aan het verdampen is, als gevolg van de krachtige vlammen die door z’n moederster geproduceerd worden!

Vorig jaar hebben vier verschillende bronnen bewijs gepubliceerd voor het uiteenvallen van deze rotsplaneet. Dankzij Kepler hebben we ontdekt dat het licht van de moederster iedere 15,7 uur in helderheid afneemt, als gevolg van de planeet die er omheen draait. De hoeveelheid licht dat geblokkeerd wordt varieert echter van 0,2% tot meer dan 1,2%!

Dat hoeveelheid licht dat geblokkeerd wordt is afhankelijk van de grootte van de planeet. Een Jupiter-achtige planeet zal meer licht blokkeren dan een Mercurius-achtige planeet. De waargenomen variaties wijzen echter op heel verschillende waardes voor de grootte van de planeet: van een super-Mercurius tot een ‘Jupiter’! Maar ja, hoe groot is de planeet nu werkelijk?

KIC 12557548b transits

The light curves of KIC 12557548b. The left-hand plot represents deep transits, whereas the right-hand plot represents more shallow transits. Both plots show a clear asymmetry. Source: Brogi et al. 2012

Alsof de planeet nog niet raadselachtig genoeg is, blijkt ook de lichtcurve van de planeet asymmetrisch te zijn. De totale hoeveelheid sterlicht zal gaan afnemen als de planeet aan z’n bedekking begint, bereikt een bodemniveau als de planeet z’n moederster volledig bedekt en gaat vervolgens weer toenemen als de planeet z’n overgang voltooit. Het snelheid waarbij het lichtniveau afneemt is echter veel sneller dan de snelheid waarbij het lichtniveau weer toeneemt! De lichtcurve heeft dus langer nodig om z’n oorspronkelijke helderheid te bereiken – dit vormt een hint voor een puinsliert achter de planeet, dat licht tegenhoudt.

Het lijkt erop dat de planeet aan het verdampen is, waarbij een staart van kleine stofdeeltjes geproduceerd wordt. Recent heeft een team van de Universiteit van Tokyo het systeem in meer detail geanalyseerd. Het blijkt dat de hoeveelheid lichtblokkerend stof toeneemt als de planeet voor een sterrevlek schuift. Daarnaast volgt het lichtblokkerend stof ook een cyclus van 22,83 dagen en dat komt exact overeen met de rotatieperiode van de moederster.

Het aantal en de grootte van zonnevlekken vormt een aanwijzing voor de activiteit van de moederster. Omdat de sterrevlekken van deze ster veel groter zijn dan de zonnevlekken van onze moederster, kunnen ze gebruikt worden om de rotatieperiode van de ster te achterhalen. Aan de hand daarvan kun je dan zoeken naar een verband tussen de activiteit van de ster en de snelheid waarmee de planeet verdampt.

De eindconclusie is duidelijk: de planeet verdampt sterker als de activiteit van z’n moederster toeneemt. Het eindrapport van de bevindingen kan hier gedownload worden.

Bron: Universe Today

Share

Comments

  1. Je schrijft:

    ” … bereikt een bodemniveau als de planeet z’n moederster volledig bedekt …”.

    Onjuist. Vanaf Aarde gezien is de planeet altijd kleiner. Vandaar ook de percentages 0.2 – 1.2%.

    Het bron-artikel formuleert het m.i. ook onjuist.

    • Ik ga ervan uit dat ze hiermee bedoelen dat de planeet in z’n volledigheid voor de moederster langs trekt, niet het letterlijk geheel bedekken van de moederster.

Laat een antwoord achter aan Remco H. Reactie annuleren

*