28 maart 2024

Rotatieas Jupitermaan Europa stond ooit scheef

close-up oppervlak Europa

credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona/GSF

Door de opvallend rechte barsten in het ijsoppervlak van Europa te analyseren, zijn NASA-wetenschappers tot de ontdekking gekomen dat de rotatieas van deze Jupitermaan ooit schuin heeft gestaan. De barsten in het oppervlak van Europa zijn het gevolg van getijkrachten, die op hun beurt weer ontstaan doordat de omloopbaan van deze maan niet precies cirkelvormig is, maar een beetje ovaal. Wanneer Europa wat dichter bij Jupiter komt, wordt zij enkele tientallen meters uitgerekt. Op grote afstand van de planeet neemt zij de bolvorm weer aan. De ijskorst van Europa is vrij buigzaam, maar als de spanning in het ijs te groot wordt, ontstaan er barsten. De grote vraag was echter waarom die barsten in de loop van de tijd verschillende richtingen vertonen, terwijl toch altijd hetzelfde halfrond van Europa naar Jupiter is gericht.Een mogelijke verklaring was dat de rotatietijd van de ijskorst, die op een diepe oceaan ‘dobbert’, iets korter is dan de omlooptijd van Europa om Jupiter. Maar de nauwkeurige analyse heeft nu laten zien dat die theorie het waargenomen barstenpatroon niet goed kan verklaren. Een veel beter verklaring lijkt te zijn dat de rotatieas van Europa ooit schuin stond en een precessiebeweging maakte, net als de rotatieas van de aarde. Als dat inderdaad zo is, zouden de barsten in de korst van Europa wel eens veel jonger kunnen zijn dan tot nu toe werd aangenomen. Als een iets snellere rotatie van de ijskorst de oorzaak was geweest, zou hun ontstaan honderdduizenden jaren hebben geduurd. Maar als ze het gevolg zijn van precessie, kunnen ze binnen enkele jaren zijn gevormd. Daarbij moet wel worden aangetekend dat niet duidelijk is wanneer de rotatieas van Europa voor het laatst schuin stond. Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*