29 maart 2024

Heet gas klotsend in een galactische ketel

NGC 5044

Credit: E. O’Sullivan & ESA

Sterrenstelsels komen meestal in groepen of clusters voor, waarbij tientallen, honderden en soms zelfs duizenden sterrenstelsels gravitationeel gebonden aan elkaar zijn. Tussen de stelsels bevindt zich intergalactisch gas, dat temidden van die kolkende galactische ketel van bewegende sterrenstelsels temperaturen kan bereiken van wel tien miljoen graden of meer en allerlei rare vormen kan krijgen. Het verhitte gas straalt röntgenstraling uit en dat is waargenomen door de Europese röntgensatelliet XMM-Newton. Hierboven zie je daar een prachtig voorbeeld van, de sterrenstelsels van de groep genaamd NGC 5044. De blauwe gloed is de röntgenstraling vanuit de galactische ketel van NGC 5044. Linksonder van het centrum van NGC 5044 zie je nog enkele groene filamenten, afkomstig van plasma, dat radiostraling uitzendt – waargenomen met de Giant Metrewave Radio Telescope bij Pune in India – en dat gerelateerd is aan activiteit rondom het superzware zwarte gat in de kern van NGC 5044. Die asymmetrische activiteit linksonder is vermoedelijk veroorzaakt door het passeren lang geleden van een ander sterrenstelsel, het spiraalstelsel NGC 5054. Dat stelsel staat niet op de foto, maar het bevindt zich – je raad het al – linksonder van NGC 5044. Meer over deze galactische heksenketel in dit vakartikel, binnenkort te publiceren in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: ESA.

Share

Speak Your Mind

*