28 maart 2024

Elektrisch-blauwe wolken verschijnen boven Antarctica

Klik op de afbeelding voor een kort filmpje. Credit: AIM

Gegevens die verzameld zijn door NASA’s AIM-ruimtesonde laten zien dat lichtende nachtwolken eigenlijk enorme “geofysieke gloeilampen” zijn. Ze verschijnen ieder jaar en bereiken gedurende slechts vijf tot tien dagen hun maximale intensiteit. Deze maand wordt Antarctica bedekt door een omvangrijke deken van lichtende nachtwolken, die rondom de zuidpool golven.Lichtende nachtwolken (of nocti-lucente wolken) zijn de hoogste wolken op aarde. Ze worden gevormd door meteorietenstof, dat op een hoogte van 83 kilometer een laagje in de atmosfeer vormt. In sommige gevallen, als de hoge atmosfeer ongewoon veel waterdamp bevat, zal dit meteorietenstof bedekt raken met ijskristallen, waarna wolken gevormd worden die lijken te gloeien met een elektrisch blauw licht.

Credit: Prof. James Russell of Hampton University

Lichtende nachtwolken houden ook verband met methaangas. Als waterdamp namelijk stijgt, zal het op een hoogte van 12 kilometer z’n koudste temperatuur bereiken (dat komt doordat zich op deze hoogte, in de zogenaamde tropopauze, een inversielaag bevindt – zie dit artikel). Daarmee zal het meeste waterdamp “gevangen” raken in een “koudeval”. Methaan heeft hier echter geen last van en zal blijven stijgen. Op grote hoogte zorgt zonlicht, via een ingewikkelde reeks reacties, ervoor dat een methaanmolecuul twee watermoleculen zal produceren. Dit “nieuwe” water condenseert dan tot ijskristallen rondom “zaden” van meteorietenstof.De laatste jaren komen lichtende nachtwolken steeds vaker, en op steeds meer plaatsen, voor. Voorheen kwamen ze alleen in de poolgebieden voor, maar tegenwoordig zijn ze ook in Nederland zichtbaar. Dit houdt vermoedelijk verband met het versterkte broeikaseffect – methaan is een zeer potent broeikasgas dat steeds talrijker wordt. Dat betekent dat lichtende nachtwolken kunnen dienen als “kanaries in een kolenmijn” voor één van de belangrijkste broeikasgassen. Bron: Phys.org.

Share

Comments

  1. A3aan v.d.B. zegt

    Afgezien van de kennisoverdracht Olaf, mooie beelden!

  2. Wolken, de X-factor in klimaatonderzoek. Ik kwam deze link eens eerder tegen:

    Bron:
    http://www.tudelft.nl/onderzoek/environment/modeling-our-environment/wolken-de-x-factor-in-klimaatonderzoek/

Speak Your Mind

*