28 maart 2024

Hubble ziet sterren met een niesbui

De niesende sterren V633 en V376 Cassiopeiae. Credit: NASA

Als je kijkt naar de heldere ster in het midden van deze opname, dan is het alsof hij zojuist geniest heeft. Dit aanzicht zal slechts zo’n honderdduizend jaar intact blijven, een oogwenk in het lange leven van de jonge ster. Als je ster een aantal jaren in de gaten zou houden, zou je zien dat het geen enkele nies is, maar een heuse niesbui! Maar waarom al dat genies?

De jonge ster vuurt snelle “klonters” van superheet en supersnel gas uit, ongeveer zoals bij een niesbui, voordat het zichzelf heeft uitgeput. Deze uitbarstingen botsen met het interstellaire medium en vormen zo structuren die Herbig-Haro objecten genoemd worden. De oorzaak moet gezocht worden in het instabiele magnetische veld van de superjonge ster, die ervoor zorgt dat gasklonters zo zwaar als de aarde weggeblazen worden.

Dit gas botst dan met een snelheid van honderden kilometers per seconde op het omringende gas, waarna zich schokgolven vormen, zoals de U-vorm onder deze ster. In tegenstelling tot de meeste sterrenkundige fenomenen, kunnen dergelijke schokgolven zich binnen enkele jaren door de gaswolken bewegen – op een menselijke tijdschaal dus. Binnenkort zal de ster stoppen met niesen en zich ontwikkelen tot een echte ster zoals de zon.

Het gebied dat wordt weergegegeven op bovenstaande Hubble-opname bevat meerdere interessante objecten. De ster in het centrum is de variabele ster V633 Cassiopeiae, die vergezeld wordt door de Herbig-Haro objecten HH 161 en HH 164. De ster links staat bekend als V376 Cassiopeiae en vormt het bewijs dat niesen ook in de ruimte aanstekelijk werkt – deze ster niest namelijk ook, waarbij het Herbig-Haro object HH 162 ontstaan is.

Bron: Phys.org

Share

Speak Your Mind

*