28 maart 2024

M78, hoe ontstaat een astrofoto uit ruwe opnamen?

Onlangs ben ik aan de slag gegaan met opnamen van M78. M78 (Messier 78; NGC 2068) is een reflectienevel in het sterrenbeeld Orion. Hij werd in 1780 ontdekt door Pierre Méchain en in datzelfde jaar door Charles Messier opgenomen in zijn catalogus van komeetachtige objecten als nummer 78.M78 is een onderdeel van het Orioncomplex een gebied van nevels en gaswolken die het grootste deel van het sterrenbeeld beslaat en onder andere de Orionnevel, Barnard’s Loop en de Paardenkopnevel behelst. M78 is het helderste lid van een groepje nevels in dit gebied dat ook NGC 2064, NGC 2067 en NGC 2071 bevat.Met een kleine telescoop is M78 al te zien als een wazig vlekje met daarin twee sterren van magnitude 10 wiens licht de nevel reflecteert. Er zijn in M78 ongeveer 45 veranderlijke sterren van het type T Tauri ontdekt, jonge sterren die zich nog in het vormingsprocess bevinden alsmede 17 Herbig-Haro objecten. (bron: wikipedia)Ik vond het wel leuk om hier even te laten zien waar je mee begint en waar je mee eindigt. Dan kun je ook zien hoe de eerste ruwe opnamen eruitzien. Je zou dan namelijk nooit verwachten dat er nog iets moois uit kan komen. Mijn omgeving is behoorlijk lichtvervuild en daarom zijn veel opnamen noodzakelijk. Hier laat ik eerst een enkele ruwe opname zonder enige correcties zien:

m78_29122013_600s-015L

Dit is dus wat je als eerste zie als je opnamen gaat maken. Hier zou je bijna depressief van worden. Hoe moet dit ooit iets zinnigs op gaan leveren?De eerste correctie is dan de toepassing van bias, bad pixel map en flats.Met de bias opnamen (opnamen met de kortst mogelijke belichtingstijd) haal je de uitleesruis van de camera weg en de verschillen in de nulwaarden van de afzonderlijke pixels.Met de bad pixel map verwijder je de slechte pixels in de opname die ontstaan doordat bepaalde pixels op de CCD defect zijn in de loop van de tijd.De flats gebruik je om vignettering en stofjes te verwijderen uit de opnames. Dan wordt het al iets beter:

pproc_m78_29122013_600s-015L

Maar nog steeds is het resultaat niet om over naar huis te schrijven. De nevel tekent zich wel iets af, maar is nog steeds niet denderend zichtbaar.Vervolgens heb ik 70 van deze opnamen samengevoegd en dan is het resultaat opeens veel spectaculairder:

m78_70img

Maar er is hier nogal wat gradiënt aanwezig en die haal je vervolgens weg met behulp van een zogenaamde ‘automatic background extraction’ in pixinsight, dat levert een vlakker beeld op:

integration_ABE

Dit is zeg maar het vertrekpunt voor de verdere bewerking van de opname. Hierna doen we de verdere bewerking zoals stretching, contrastverbetering en denoising…

 

Vervolgens was Maximo Ruiz uit Spanje zo aardig om zijn kleurdata met mij te delen zodat ik de opname om kon gaan zetten in een kleur opname. De kleurlaag die ik zo had (combinatie van de genoemde opname en ESO opname van M78) toon ik hier (deze is wat geblurred om kleurruis te verminderen):

colorlayer

Als je deze nu combineert met mijn luminance layer, en wat correcties voor kleurzwemen doet, dan krijg je uiteindelijk de volgende kleuropname van M78:

 

Uiteindelijk wil ik ook nog de RGB data zelf vanuit Nederland gaan maken om te kijken wat dat op gaat leveren, maar met het huidige weerbeeld zal dat nog wel even duren vrees ik…Ik vond het wel aardig om de tussenstappen eens te laten zien omdat ik het idee heb dat veel mensen opnamen al ‘afdanken’ als ze de eerste opname zien, terwijl er vaak veel meer in zit dan je in eerste instantie zou denken…Belichtingsinfo:Luminance: Teleskoop: TEC140 Kamera: QSI583 met astrodon L-filter Opnamen: 62x600s and 8x300s (11 uur)RGB: Kamera: Canon 50D (cooled) Teleskoop: Orion optics CT8 Opnamen: 25x720s (5 uur)

Share

Comments

  1. Mooie blog, goede uitleg, prachtige astrofoto’s, da’s een goed begin van het nieuwe jaar, André. 😀 Ik blijf het fascinerend vinden dat je met die bovenste foto – de raw versie – begint en eindigt met de onderste versie na diverse handelingen en combinatie met andere foto’s. Je hebt het ook al eens laten zien op de sterrenclub en het is echt geweldig. Ik heb met jouw goedvinden even de layout van de blog veranderd, d.w.z. de zijbalk weggehaald (die is nu hieronder te zien), want jouw foto’s liepen dwars door die zijbalk en dat was niet mooi.

  2. Je was zo ontzettend snel. Ik wilde hem net nog aan gaan passen was hij al geblokkeerd 🙂

  3. Nou mag jij weer hoor. 🙂 Beste wensen trouwens André, dat 2014 astrofotografisch nog beter mag worden dan 2013. Kan dat nog?

  4. Het kan altijd beter toch? Jij ook de beste wensen en tot vanavond…

  5. WOW! Wat ontzettend mooi zeg! Ik word hier zo blij van. Als er zoiets bestaat als ‘het hiernamaals’ dan moet het haast wel dít zijn 😀
    (Ik voel inspiratie) 😉

    • Enceladus zegt

      Mooie reactie Monique. Ik gun jou te zijner tijd van harte een plaats tussen de sterren, maar hoop dat je het vooralsnog lang uithoudt in het ondermaanse.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Dank je Gert 😀 Ik vrees eerder dat ik misschien wel eens heeeeel oud ga worden voor ik naar de volgende ‘upgrade’ ga :-O (Gekheid…maar toch)

        • Enceladus zegt

          Aha, dus niet alleen overgrootmoeder, maar zelfs over-over-grootmoeder.
          M.a.w.: meemaken dat je kleindochters zélf oma worden. Wauw! 😉

          groet,
          Gert (Enceladus)

          PS: Ik vermoed dat jij wat ik schrijf toch wel interessant zult vinden.
          Binnen een half jaar te koop op papier of als ePub,

  6. @ Gert – Gertmans, ik heb je toch niet de indruk gegeven dat het mij niet interessant lijkt?
    Als ik mijn Govert Schilling boek en Coen Vermeeren boek uit heb koop ik gewoon jouw boek 😀 Ik vertrouw je op je blauwe ogen 😉
    Misschien is het een idee om in de Astrocorner al een tipje van de sluier op te lichten? Het zou wel zo handig zijn om t.z.t de titel bekend te maken en waar het te bestellen is.

    (Gert…volgens mij wil jij ook stiekem opa zijn hahahaha)

  7. Duidelijke uitleg en prachtige opnames…….mooi om te zien hoe het hele proces in z’n werk gaat en hoeveel tijd/moeite en geduld erin gaat zitten. Maar vooral ook passie.

  8. @ Gert
    Helaas kan ik niet inloggen dus kan ik geen onderwerp starten in de Astrocorner waar deze reactie beter op z’n plaats is.
    Ik heb je mail ontvangen Gert. Aan het woord ’toeval’ begin ik steeds meer te twijfelen maar in dít geval is toeval wél van toepassing (want ik ken jou niet persoonlijk/visueel). Ik had al zo’n vermoeden over het boek(een zeer interessant onderwerp c.q fictief bewustwordingsproces?)

    • Enceladus zegt

      Dat is lastig, dat je niet kunt inloggen. Ik blijf permanent ingelogd. Heb dat geloof ik één keer in het begin ergens aangevinkt.
      Misschien is dat ook een optie voor jou als het weer lukt?

      groet,
      Gert (Enceladus)

  9. Het lukt nog steeds niet. En nadat de Astrocorner erbij kwam was ik ineens permanent ingelogd (nooit aangevinkt, maakt verder niet uit). Geprobeerd om mij opnieuw te registreren maar dan krijg ik melding dat de naam al in gebruik is 🙁
    Ik hoop dat ik binnenkort weer mee mag doen Gert 😉

    • Kan je niet uitloggen op de Astroblogs?

      • IK kan nú niet inloggen, maar een paar dagen eerder was ik continu ingelogd (toen jij met de Astrocorner bezig was)

        • Het zou toch zo moeten zijn dat geregistreerde bezoekers van de Astroblogs automatisch ingelogd zijn op die Astrocorner, per slot van rekening is dat gewoon een onderdeel van de Astroblogs. Voor de Astrocorner hoef je toch niet apart ingelogd te zijn? Ben je uitgelogd op de Astroblogs en kan je daar niet meer inloggen? Je avatar is ook verdwenen, dus dat is wel raar. Zou het iets te maken kunnen hebben met deze knop – ‘uitschrijven’ of ‘inschrijven’?:

          ScreenHunter_126 Jan. 04 14.00

  10. Volgens mij ben ik gewoon geregistreerd. Maar na ‘U bent succesvol ingelogd blabla’ floep ik er meteen uit.
    Natuurlijk hoef ik voor de Astrocorner niet apart ingelogd te zijn, dat is het punt niet. Het is zaak om eerst ingelogd te ‘blijven’ zodra ik netjes Monique en mijn wachtwoord heb ingevuld. Misschien ligt het aan Google Chrome? Ik start mijn (oude) andere pc wel even op, die heeft een ander besturingssysteem.
    Deze reactie plaats ik via ‘Laat wat van je horen’ Naam – E-mail – Website – Copy this Password* etc

    • Op mijn oude computer lukt het wél. Op de nieuwe lukt het niet (ik hoopte dat ik daar dan ook ingelogd zou zijn, dus niet)
      Het zal mijn probleem wel zijn Arie 🙁
      Deze reactie komt via mijn oude pc mét Google Chrome, ander besturingssysteem.

  11. Jan Brandt zegt

    Mooi gedegen en vooral heel informatief stukkie astroschrijfwerk, André.!!
    Het komt mij trouwens voor dat het eigenlijk helemaal geen kwaad als zo’n “digtale routekaart naar een mooi plaatje” eens op schrift gesteld wordt…………..want is uiteindelijk best wel een heel lijstje aan best wel gecompliceerde handelingen voordat zo’n fraaie kleurenplaatje uiteindelijk op de mat ligt.
    Ik betrapte mijzelve deze week er nog op dat ik zo’n lijstje…”een Checklist”….deerlijk miste toen ik weer eens, na lange tijd, een Jupiterplaatje wilde schieten………Shit, hoe deed ik dat toch ook alweer??
    Nu is de grove basiskennis altijd wel aanwezig maar het zijn de detailhandelingen die het verschil maken.
    Het maffe is dat bijvoorbeeld, die hele ervaren “jongens en meisjes” in de lucht en ruimtevaart , ondanks al die medogeloze trainingsprocedures, zich toch ALTIJD maar weer bij iedere vlucht bedienen van een PAPIEREN CHECKLIST….voor het geval dat!!! Hmmmm, misschien ook best wel een aardig idee’tje voor de beoefenaars der edele edoch gecompliseerde sport der astrofotografie!??!

  12. Arie, hoe komt het eigenlijk dat ik op Stellarium niks zie bij M78? Hij geeft het wél aan in het kadertje (straks op het Oosten omhoog) maar zoom ik in dan is het een leeg vlakje? Heb jij dat ook? Het is geen ramp natuurlijk maar het oog wil ook wat 😀

  13. @ André – De videobewerking die ik van jouw foto’s gemaakt heb plaats ik toch ook maar hier (was al in de Astrocorner te zien bij Astro Video’s ) 😉

    http://www.youtube.com/watch?v=-dnoWADmUKg

Laat een antwoord achter aan Monique Reactie annuleren

*