19 maart 2024

Hubble kijkt via Pandora’s Cluster naar de allervroegste sterrenstelsels

Credit: NASA, ESA, and J. Lotz, M. Mountain, A. Koekemoer, and the HFF Team (STScI)

Deze week werd op de 223e bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) in Washington deze foto vrijgegeven, gemaakt met behulp van de Wide Field Camera 3 (WFC3) van de Hubble ruimtetelescoop. Het is de gigantische cluster van sterrenstelsels genaamd Abell 2744, bijnaam Pandora’s Cluster, gelegen in het zuidelijke sterrenbeeld Beeldhouwer (Sculptor), 3,5 miljard lichtjaar van ons vandaan . De foto is hier in een betoverend mooie versie te downloaden, 3909 x 4360 pixels. Hubble heeft maar liefst 67 uren nodig gehad om die foto te maken en dat deed ‘ie in het kader van het NASA-programma The Frontier Fields, waar ook de andere ruimtetelescopen Spitzer en Chandra aan meedoen – hier een blog over de eerder gedane waarnemingen aan de cluster door Chandra. Het interessante aan Pandora’s Cluster is dat de sterrenstelsels ervan werken als een gravitatielens: door hun enorme massa verbuigen ze de ruimte om zich heen. Achter de cluster ligt ook een cluster van sterrenstelsels, op een afstand van zo’n twaalf miljard lichtjaar nog veel verder weg gelegen en het licht van die sterrenstelsels wordt door de gravitationele invloed van Pandora’s Cluster verbogen. Dat levert al die blauwe boogjes in de foto op. Men heeft wel 3000 achtergrondstelsels op de foto gevonden, die zonder de gravitatielens nooit zichtbaar zouden zijn. De lens verbuigt niet alleen de ruimte en daarmee de baan van het licht, maar het zorgt ook voor een versterking van de lichtkracht van de achtergrondstelsels, wel 10 tot 20 keer. Op die wijze heeft men een goed beeld kunnen krijgen van de allervroegste sterrenstelsels in het heelal. Hieronder een video over het Frontier Fields programma.

Bron: Hubble.

Share

Comments

  1. Hans Schreuder zegt

    Alweer zo’n schitterende Hubble-foto!
    Maar.. waarom zijn de verre stelsels blauw? Ik had een roodverschuiving verwacht.

  2. Goede en ook terechte vraag, waarom zijn die verre stelsels niet rood? Ik denk dat het te maken heeft met de filters die gebruikt worden voor de opnames. De WFC3 camera kijkt in het infrarode gedeelte van het spectrum, een gedeelte wat wij met onze ogen niet kunnen zien. De stelsels worden bekeken via een hele set van filters, die uiteindelijk het plaatje opleveren wat voor ons zichtbaar is. De kleuren zijn wat dat betreft dus niet echt. Ik denk dat de achtergrondstelsels vanwege de versterking van de lichtkracht door de zwaartekrachtslens van Abell 2744 een blauwe kleur krijgen en er daardoor jonger uitzien dan de stelsels op de voorgrond.

    • Avatar foto gert1904 zegt

      Je zegt: “Ik denk dat de achtergrondstelsels vanwege de versterking van de lichtkracht door de zwaartekrachtslens van Abell 2744 een blauwe kleur krijgen en ..”.

      Dat is niet juist. Door een zwaartekrachtslens verandert het afgebogen/versterkte licht niet van golflengte. Net zoals bij een traditionele lens de golflengte van het licht niet verandert.

      Wat de betekenis van de niet-ware kleuren is wordt duidelijk uitgelegd onder de foto waar je zojuist naar verwijst. Citaat:

      “This image is a composite of separate exposures acquired by the ACS and WFC3 instruments on the Hubble Space Telescope. Several filters were used to sample broad wavelength ranges. The color results from assigning different hues (colors) to each monochromatic (grayscale) image associated with an individual filter. In this case, the assigned colors are:

      ACS/WFC F435W (B) + F606W (V) blue
      ACS/WFC F814W (I) + WFC3/IR F105W (Y) green
      WFC3/IR F125W (J) + F140W (JH) + F160W (H) red”.

      De kleuren in de foto zijn dus een keuze. Om de zaak te verduidelijken voor het menselijk oog. Alle oorspronkelijke beelden zijn grijswaarden.

      “Rood” en “Blauw” in deze foto hebben niets te maken met roodverschuiving en blauwverschuiving.

Speak Your Mind

*