28 maart 2024

Oorzaak van ‘maanvloek’ ontdekt

Er is een plausibele verklaring gevonden voor het merkwaardige feit dat de weerkaatste signalen van laserbundels die bij Volle Maan op het maanoppervlak worden gericht tien keer zo zwak zijn als tijdens andere nachten. De verzwakking wordt waarschijnlijk veroorzaakt door opwarming van de prisma’s in de zogeheten retroreflectors die bij verschillende ruimtemissies op de maan zijn achtergelaten.

De retroreflectors – panelen ter grootte van een koffer die precies op de aarde zijn gericht – stellen wetenschappers sinds 1969 in staat om de afstand tussen aarde en maan, en de kleine veranderingen daarin, heel nauwkeurig te meten. Door vanaf de aarde een laserbundel op deze reflectors te richten en exact de tijd te meten die licht nodig heeft om de retourtrip naar de maan te maken (ongeveer 2,5 seconde), kan de afstand van de maan tot op de millimeter nauwkeurig worden bepaald.

De laserpulsen die op de maan worden afgeschoten bestaan ruwweg uit een biljard fotonen. Van die duizend biljoen lichtdeeltjes wordt er na weerkaatsing hooguit één teruggezien. Dat komt door de verstrooiende werking van de aardatmosfeer, maar ook doordat zich in de loop van de tijd steeds meer maanstof op de reflectors heeft afgezet. En bij Volle Maan is het nog erger: dan is het weerkaatste signaal nog eens honderd keer zo zwak. Deze opmerkelijke afname werd – bij wijze van grap en door het ontbreken van een goede verklaring – wel de ‘vloek van de Volle Maan’ genoemd.

Vermoed werd al dat het verschijnsel wordt veroorzaakt doordat de lichtweerkaatsende prisma’s in de reflectoren een beetje verzonken in cilinders zijn gemonteerd, waardoor ze alleen bij Volle Maan volledig door de zon worden beschenen. Als dat gebeurt, warmt het donkere maanstof op de prisma’s op en ontstaat er een temperatuurverschil tussen hun bovenkant en onderkant. Gevolg: een veranderde lichtbreking die ervoor zorgt dat nog minder fotonen de telescoop op aarde weten te bereiken.

Deze theorie is nu getest tijdens een totale maansverduistering, een Volle Maan waarbij de aarde vanaf de maan gezien voor de zon schuift. Daarbij is vastgesteld dat, zoals voorspeld, de signalen van de reflectors sterk toenemen zodra het zonlicht wegvalt en na afloop van de verduistering weer verzwakken. Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*