29 maart 2024

De jonge planeet Mars was lang niet altijd nat

Credit: NASA

Alleen mensen die de laatste 20 jaar hebben doorgebracht onder een steen op Antarctica weten nog niet dat Mars vroeger warm en nat moet zijn geweest. Bewijzen te over: van uitgekerfte canyons en rivierdelta’s tot aan “natte” gesteenten. Grote vraag is echter: hoe lang was dat het geval? Nou, volgens een recent onderzoek niet zo lang. In plaats daarvan is de Rode Planeet alleen gedurende korte intervals “blauw” geweest.

Vandaag de dag is Mars niet alleen te koud voor water: de luchtdruk is ook veel te laag, waardoor vloeibaar water direct zal verdampen en tegelijk zal bevriezen. Dat is duidelijk niet altijd zo geweest. Om daar meer over te weten, hebben wetenschappers geprobeerd de dikte van de Marsatmosfeer in het verleden te bepalen.

Allemaal leuk en aardig, maar hoe doe je dat? Simpel: je kijkt naar inslagkraters. Hoe dikker de atmosfeer, hoe groter de ruimtesteen moet zijn om het oppervlak te bereiken. Hoe dunner de atmosfeer, hoe meer ruimtestenen kunnen inslaan. De wetenschappers hebben gekeken naar 319 kraters in Aolis Dorsa, een 3,6 miljard jaar oud gebied dat doorsneden wordt door uitgedroogde rivierbeddingen. Het blijkt dat deze kraters zijn gevormd bij een luchtdruk van 0,9 bar. Nou, dat klinkt positief toch? Da’s immers zo’n 150 keer hoger dan vandaag de dag!

Helaas, pindakaas. Mars staat een stuk verder van de zon dan onze planeet, en bovendien was onze moederster vroeger een stuk minder helder. Het zat met de luchtdruk dus wel snor, maar niet met de temperatuur. Vermoedelijk heeft de gemiddelde temperatuur ook toen onder het vriespunt gelegen. Dat is trouwens niet helemaal een show-stopper: als het water bijzonder zout is geweest, en tegelijk ook een hoge zuurgraad heeft gehad, dan zou het wel vloeibaar kunnen blijven onder de destijds heersende omstandigheden.

Nog een mogelijkheid is dat Mars gedurende korte periodes een stuk warmer is geweest. Dit zou verklaard worden door de tilt van Mars. Als gevolg hiervan “wiebelt” de planeet heen en weer, met een periode van 120.000 jaar. Als de polen dan meer naar de zon gericht zijn, verdampt plots veel waterijs en kooldioxideijs en wordt de dampkring dus tijdelijk dikker (en warmer).

Bron: Phys.org

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Hoe kan er in het verre verleden veel water gestroomd hebben op Mars?
    Het artikel geeft daar een paar mogelijke verklaringen voor.
    Ik vind ze geen van allen overtuigend.
    – hoog zoutgehalte en hoge zuurgraad: daar zouden we de sporen van moeten zien in oude rivierbeddingen. Tot nu toe heb ik daar niks van gelezen.
    – de tilt van Mars zou voor warme periodes zorgen? Dat lijkt me ook zeer sterk, want de afstand van Mars tot de zon blijft even groot, dus het licht van de zon even zwak. Volgens het artikel op phys.org zou de druk van de atmosfeer toe moeten nemen van 0.9 tot 5 bar om vloeibaar water te krijgen. Dan moet er dus heel wat ijs verdampen!
    Kortom, niet overtuigend wat die wetenschappers beweren.

    • Enceladus zegt

      Tja, dan blijft er haast maar één mogelijkheid over: Mars had in een zeer ver verleden een baan dichter bij de zon. Weet iemand in hoeverre mate het mogelijk is om op basis van de huidige planeetbanen uit te rekenen of deze banen al miljarden jaren stabiel zijn?

      groet,
      Gert (Enceladus)

Speak Your Mind

*