28 maart 2024

De dichtheid van botten neemt af in de ruimte – wat te doen? (update)


Het probleem doet zich voor in de ruimte, als gevolg van de gewichtloze toestand. Zelfs de jongste astronaut met de beste gezondheid krijgt dan te maken met botverlies. In de ruimte hoeven de botten geen gewicht te dragen, waardoor ze per maand wel 1 tot 2% van hun massa kunnen verliezen. Het gevolg is dat de astronauten bij terugkeer op Aarde een vergroot risico op botbreuk hebben.

Via ruimteonderzoek krijgen wetenschappers nu inzicht in wat er gebeurt en hoe het probleem te verhelpen. ESA is verder bezig met de ontwikkeling van oefen- en medische apparatuur die zowel op Aarde als in de ruimte kan worden gebruikt. Zo is tijdens vluchten voor microzwaartekrachtonderzoek een op- en afstaptoestel getest. Een ander toestel imiteert gewone loop- en renbewegingen door de effecten van trillingen op botten te testen.

André Kuipers in de ruimte

André Kuipers is twee keer in de ruimte geweest… Zijn eerste ruimtevlucht vond plaats in 2004 en was een korte van een kleine twee weken. In 2011 ging hij voor lange tijd de ruimte in: hij woonde en werkte voor vijfeneenhalve maand aan boord van het internationale ruimtestation ISS. Wat heeft hij daar eigenlijk precies gedaan?

Voordat André Kuipers de ruimte inging, had hij al een aardig cv opgebouwd. Zo heeft hij medische wetenschappen gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam, is hij keuringsarts geweest bij de Koninklijke Landmacht, deed hij onderzoek naar ruimtelijke desoriëntatie bij vliegers en ruimteziekte bij astronauten en werkte hij voor de Europese ruimtevaartorganisatie.

Aan boord van het ruimtestation is Kuipers dan ook veel meer dan ‘alleen’ astronaut: hij is ook wetenschapper, arts, technicus en docent! Het ruimtestation ISS is namelijk een uniek laboratorium door de gewichtloosheid in de ruimte. In deze omgeving kunnen allerlei experimenten worden uitgevoerd die niet mogelijk zijn op aarde.

André heeft zich met allerlei experimenten beziggehouden. Een greep uit de selectie:

Dieet

Voor verschillende experimenten heeft André een streng dieet gevolgd. Eén daarvan is het Europese experiment SOLO, dat draait om zout. Zo at hij een week met een normaal zoutgehalte en een week zoutarm. De resultaten van dit experiment werden gebruikt om uit te zoeken wat de invloed van zoutinname is op de sterkte van onze botten. Astronauten verliezen in de ruimte namelijk snel botmassa en wie weet kan dit onderzoek bijdragen aan de bestrijding van botontkalking op aarde.

Ruimteschild

Altea Shield. Dat is de naam van één van de experimenten die André in de ruimte heeft opgestart. Dit experiment houdt in dat er een schild wordt ontwikkeld dat astronauten zo goed mogelijk beschermt tegen schadelijke straling tijdens een lang verblijf in de ruimte. De zon en andere objecten sturen namelijk continu allerlei straling het heelal in, waaronder ook gevaarlijke straling. Dus willen de astronauten een effectief schild ontwikkelen dat deze straling zo goed mogelijk tegenhoudt, zodat ze in de toekomst langer in de ruimte kunnen wonen en verder kunnen reizen.

Onderhoud en routineklussen

In het ruimtestation moeten ook allerlei reparatie- en onderhoudswerkzaamheden worden verricht om de boel draaiende te houden. Zo heeft André geluid gemeten, monsters van het water en de lucht genomen en onderzocht of er bacteriën groeien op bepaalde plekken in het ISS, zoals bij de ventilatie-uitlaten en op plekken waar handdoeken drogen. Ook heeft hij stralingsmeters opgehangen, die registreren hoeveel radioactieve straling uit de ruimte binnendringt in het ISS. Deze metingen zijn belangrijk, omdat ze zo te weten te komen welke plekken kwetsbaar zijn.

Ruimtewandeling

Op aarde heeft André zich al beziggehouden met experimenten die te maken hebben met de menselijke fysiologie. Zo stond hij als wetenschappelijk coördinator aan de wieg van het ontwerp van een spierkrachtmeter die van allerlei spieren in je lichaam de kracht kan meten. Aan boord van het ruimtestation heeft hij met de hardware van deze meter gewerkt: hij heeft onderdelen in elkaar gezet en de eerste testjes gedaan.

RTL
Livestrong.com

Share

Speak Your Mind

*