28 maart 2024

Wat is de “Grote Aantrekker” eigenlijk? (update)

Gedeelte van de Norma-cluster. Credit: ESO.

De aarde beweegt met een enorme snelheid rondom de zon, en onze moederster beweegt op haar beurt met een rotgang rondom de kern van de Melkweg. Maar wist je dat onze Melkweg ook zelf een eigenbeweging heeft? Meerdere zelfs: de Melkweg en haar naaste buur Andromeda trekken elkaar immers aan en bewegen naar elkaar toe.

Maar buiten dat, wordt ons melkwegstelsel ook door iets anders aangetrokken. Ons moederstelsel beweegt namelijk met een snelheid van 2,2 miljoen kilometer per uur richting een mysterieus punt in de ruimte. Dit punt bevindt zich op een afstand van 150 miljoen lichtjaar en wordt de Grote Aantrekker genoemd. En niemand weet precies wat het is.

Het probleem wordt deels gevormd door het feit dat de Grote Aantrekker zich in de “Zone of Avoidance” bevindt – een gedeelte van de sterrenhemel in de richting van het galactische centrum. In deze richting zit zoveel gas en stof, dat we bijna niet kunnen zien wat zich erachter bevindt – althans niet in zichtbaar licht.

Toen de Grote Aantrekker in de jaren ’70 ontdekt werd, konden we op geen enkele manier door de Zone of Avoidance heenkijken. Met de opkomst van röntgensterrenkunde is dit veranderd: in röntgenlicht en mindere mate ook infrarood licht kunnen we wél door de Zone of Avoidance heenkijken. Hieruit is gebleken dat zich in de richting van de Grote Aantrekker een gigantische cluster van sterrenstelsels bevindt: de Norma-cluster. Deze gigantische verzameling van sterrenstelsels weegt zo’n 1000 biljoen zonnen en bevat duizenden leden.

Hoewel de Norma-cluster zeer massief is, en hoewel sterrenstelsels inderdaad in die richting bewegen, kan het geen volledige verklaring vormen voor de Grote Aantrekker. De Norma-cluster is simpelweg niet massief genoeg om de volledige beweging van de sterrenstelsels te veroorzaken. Dat betekent dat zich áchter de Norma-cluster nóg een grote bron van zwaartekracht moet bevinden. Die is later ook gevonden: in de richting van de Grote Aantrekker bevindt zich de Shapley-supercluster – een gigantische verzameling van 8000 sterrenstelsels, met een totale massa van tien miljoen miljard zonnen.

A 2013 picture of the Shapley Supercluster from ESA’s Planck observatory. ESA describes it as “the largest cosmic structure in the local Universe.” Credit: ESA & Planck Collaboration / Rosat/ Digitised Sky Survey

De Grote Aantrekker is dus niets mysterieus, maar ‘gewoon’ een cluster van sterrenstelsels. Maar wél de grootste cluster binnen meer dan een miljard lichtjaar.

Bron: Universe Today

Share

Comments

  1. rudiev zegt

    Ik kan het artikel zo even niet snel terug vinden, maar ik heb ooit wel eens een artikel gelezen waarin een paar wetenschapper opperde dat alles in het universum om een bepaald punt heen draaide. Dat er in het universum een soort midden punt of zelfs middenlijn was als in een soort van vortex waar alles omheen draaide.

Speak Your Mind

*