28 maart 2024

Jupitermaan Io heeft twee weken lang “in brand gestaan”

Credit: Imke de Pater and Katherine de Kleer, UC Berkeley.

In twee weken tijd zijn maar liefst drie grote vulkanen uitgebarsten op de Jupitermaan Io. Schijnbaar zijn dit soort “zeldzame” erupties veel talrijker dan gedacht. Io is de binnenste van de vier grote “Galileïsche” manen van Jupiter. Io is ongeveer even groot als onze maan en staat bekend als het vulkanisch meest actieve object in het zonnestelsel. Als gevolg van de lage zwaartekracht op Io, produceren vulkaanuitbarstingen een “paraplu” van puin, die hoog de ruimte in geblazen wordt. In augustus van vorig jaar werd met de infraroodcamera NIRC2 (aan boord van de Keck II telescoop) een uitbarsting waargenomen van de vulkaan Rarog Patera, waarbij een lavastroom van 80 vierkante kilometer is ontstaan. Op dezelfde dag werd ook een uitbarsting waargenomen van een andere caldera, namelijk Heno Patera. Hierbij werd zo’n 200 vierkante kilometer aan lava geproduceerd. Een week later was het opnieuw raak, met een uitbarsting waarbij vermoedelijk een “vuurgordijn” werd gevormd, aangezien de lava ontsnapte uit een kilometers lange scheur aan het oppervlak. Vooral die laatste uitbarsting produceerde een gigantisch heldere thermische emissie, hetgeen betekent dat het lava op Io veel heter moet zijn dan op aarde. Dit alles luidt tot twee conclusies. Ten eerste komen superuitbarstingen op Io blijkbaar veel vaker voor dan gedacht. Ten tweede is de samenstelling van het lava op Io heel anders dan op aarde. Volgens modellen hebben aardse vulkaanuitbarstingen met een vergelijkbaar thermische signatuur alleen plaatsgevonden in de begintijd van onze planeet. Bron: University of California (Berkeley).

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    Komen er bij die erupties niet ook allerlei gassen vrij? Zo ja, is er dan sprake van een (rudimentaire) atmosfeer op Io? Of verdwijnen alle gassen vrijwel direct in de ruimte?

    groet,
    Gert (Enceladus)

    • Olaf van Kooten zegt

      Volgens NASA:

      There are no clouds and lightning. The atmosphere of Io is very thin and does not remain bound to Io for very long. Even so, it has an important impact on the Jupiter system. Io’s atmosphere comes from its volcanoes, then disperses because, as a small moon, Io does not have substantial gravity.

      Because the atmosphere comes from its volcanoes, the air of Io is made primarily of sulphur.

      • Enceladus zegt

        Dankjewel!

        groet,
        Gert (Enceladus)

      • Volgens
        1) http://www.astronova.nl/io.html
        2) http://nl.wikipedia.org/wiki/Io_(maan)
        3) “Het Zonnestelsel” van Marcus Chown(vert. Govert Shilling), 2011/2012

        bestaat de (dynamische) atmosfeer van Io voor 90% uit Zwaveldioxide SO2
        Chown meldt verder:
        – 3% Zwavelmonoxide SO ,
        – 3% Keukenzout NaCl ,
        – 2% Zuurstof O2 en
        – 2% (atomair) Zwavel S

        Ja Olaf, ik denk dat je in dit geval beter niet op ‘NASA’ af kan gaan. 🙂

        [ Misschien dat Amerikanen geen verschil zien tussen S en SO2? tussen H2 en H2O; tussen C, CO of CO2 !
        Obelix says : “Rare jongens, die Amerikanen” ]

        Groet, Obelix (Paul)

Speak Your Mind

*