17 april 2024

Vuurbal van nova gedetailleerd in beeld gebracht

Illustratie van een nova-explosie in een dubbelstersysteem. (David A. Hardy / www.astroart.org / STFC)

Met de CHARA Array (Center for High-Angular Resolution Astronomy), een telescopennetwerk op Mount Wilson in Californië, zijn gedetailleerde waarnemingen verricht aan Nova Delphini 2013 – een sterexplosie die op 14 augustus 2013 plaatsvond op bijna 15.000 lichtjaar afstand van de aarde in het kleine sterrenbeeld Dolfijn. De resultaten van de waarnemingen zijn vandaag online gepubliceerd in Nature.De ‘nieuwe ster’ werd ontdekt door de Japanse amateurastronoom Koichi Itagaki. Bij een nova vindt een thermonucleaire explosie plaats aan het oppervlak van een compacte witte dwergster, doordat er zich materie van een begeleider ophoopt. Astronomen van Georgia State University richtten vijftien uur na de ontdekking de CHARA Array op de sterexplosie, om de uitdijende vuurbal op te meten. CHARA is een zogeheten optische interferometer, die extreem gedetailleerde metingen kan verrichten. Uit de CHARA-metingen blijkt dat de vuurbal zich uitbreidde met een snelheid van ca. 600 kilometer per seconde. Dag na dag zagen de sterrenkundigen de vuurbal groeien, tot hij zes weken na de uitbarsting een afmeting had bereikt vergelijkbaar met de baan van de planeet Neptunus in ons eigen zonnestelsel. Uit de metingen kon ook de afstand tot Nova Delphini 2013 worden afgeleid: 14.800 lichtjaar. Dertig dagen na de explosie zagen de onderzoekers de vuurbol wat diffuser en transparanter worden, vermoedelijk als gevolg van de vorming van stofdeeltjes. Nooit eerder is een nova-explosie zo gedetailleerd in kaart gebracht. Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*