19 maart 2024

Voor het eerst meervoudige zwaartekrachtslens van supernova waargenomen

Credit: P.L. Kelly/GLASS/Hubble Frontier Fields

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om voor het eerst een supernova te zien, waarvan het licht door de zwaartekracht van een massieve cluster van sterrenstelsels tussen de supernova en de aarde werd verbogen en waardoor er in plaats van één maar liefst vier supernovae te zien waren. De supernova wordt SN Refsdal genoemd, naar de Noorse sterrenkundige Sjur Refsdal die veel onderzoek heeft gedaan aan zwaartekrachtslenzen, de cluster heet MACS J1149. Met de Hubble telescoop zag men de vier stipjes verschijnen, S1 t/m S4 op de foto hierboven, en in de periode tussen 10 en 20 november 2014 werden er waarnemingen aan gedaan. Op de bovenste foto zie je de stipjes rondom het heldere elliptische stelsel, dat deel uitmaakt van MACS J1149, op de onderste foto is dat stelsel met de computer verwijdert. De afstand tot de supernova bedraagt 9,4 miljard lichtjaar, de cluster ligt met vijf miljard lichtjaar veel dichterbij. Het is voor het eerst dat van een supernova een meervoudige zwaartekrachtslens ontdekt is, d.w.z. dat er van de supernova meerdere beeldjes zijn te zien door het ‘lensstelsel’, dat is in dit geval de cluster. Hieronder een voorstelling hoe zoiets ontstaat, waarbij de bron geen supernova is, maar een gewoon sterrenstelsel.

De zwaartekrachtslens van Abell 383

Credit: NASA, ESA, L. Calcada

De supernova die waargenomen is ligt in een sterrenstelsel, dat (uiteraard) ook op 9,2 miljard lichtjaar afstand ligt. Ook dat stelsel is door de zwaartekrachtslens qua vorm veranderd, maar het is niet in vier aparte beeldjes te zien. Hieronder zie je dat ‘moederstelsel’ van de supernova.

Credit: NASA/ESA/M. Postman STScI/CLASH team

Het is nog niet bekend welk type supernovae SN Refsdal is. Bron: Universe Today.

Share

Speak Your Mind

*