19 maart 2024

Een kleurrijke verzameling sterren van middelbare leeftijd

Deze kleurrijke opname van de heldere sterrenhoop NGC 3532 is gemaakt met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili). Sommige van de sterren zijn nog heet en blauw, maar tal van zwaardere exemplaren zijn in rode reuzen veranderd en vertonen een opvallend oranjerode tint. Credit:ESO/G. Beccari

De 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) heeft een kleurrijke opname gemaakt van de heldere sterrenhoop NGC 3532. Sommige van de sterren zijn nog heet en blauw, maar tal van zwaardere exemplaren zijn in rode reuzen veranderd en vertonen een opvallend oranjerode tint.

NGC 3532 is een open sterrenhoop op een afstand van ongeveer 1300 lichtjaar in het sterrenbeeld  Carina (de Kiel van het mythische schip Argo). Hij heeft de bijnaam ‘Wensput’ gekregen, omdat hij doet denken aan een verzameling zilverkleurige muntjes die in een put zijn gegooid. Maar omdat hij zo ovaal is als een Amerikaanse voetbal, wordt hij ook wel de ‘Football Cluster’ genoemd.

Overzichtsfoto van de hemel rond de heldere sterrenhoop NGC 3532. Credit:ESO/IAU and Sky & Telescope

Deze zeer heldere sterrenhoop is vanaf het zuidelijk halfrond gemakkelijk waarneembaar met het blote oog. Hij is bij waarnemingen vanuit Zuid-Afrika in 1752 ontdekt door de Franse astronoom Nicolas Louis de Lacaille, die hem in 1755 catalogiseerde. Het is een van de meest spectaculaire open sterrenhopen aan onze sterrenhemel.

NGC 3532 beslaat een stuk hemel dat bijna twee keer zo groot is als de vollemaan. Tijdens zijn verblijf in zuidelijk Afrika, in de jaren 1830, heeft de Britse astronoom John Herschel ‘verscheidene elegante dubbelsterren’ in de sterrenhoop ontdekt. Van veel recenter historisch belang is dat NGC 3532 het eerste object was dat op 20 mei 1990 werd waargenomen met de Hubble-ruimtetelescoop van NASA en ESA.

Overzichtsfoto van de hemel rond de heldere sterrenhoop NGC 3532. Credit:ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Deze verzameling sterren is ongeveer 300 miljoen jaar oud. Voor een open sterrenhoop is dat middelbare leeftijd [1]Sterren die vele malen meer massa hebben dan de zon leven slechts een paar miljoen jaar. De zon zal naar verwachting ongeveer tien miljard jaar oud worden, en sterren met minder massa zelfs honderden … Lees verder. De sterren die met een bescheiden massa zijn begonnen stralen nog in heldere blauwwitte kleuren, maar de zwaardere hebben hun voorraad waterstofgas al verbruikt en zijn in rode reuzensterren veranderd. Hierdoor vertoont de sterrenhoop zich als een bonte verzameling van blauwe en oranje sterren. De allerzwaarste sterren van de oorspronkelijke sterrenhoop hebben hun korte, maar imposante leven al lang en breed afgesloten met een supernova-explosie. Er zijn ook talrijke minder opvallende sterren van geringere massa, die langer leven en een gele of rode tint vertonen. Alles bij elkaar bestaat NGC 3532 uit ongeveer 400 sterren.

De hemelachtergrond in dit rijke deel van de Melkweg wemelt van de sterren. Ook zichtbaar zijn de rode gloed van waterstofgas en subtiele stofsluiers die het zicht op verder weg staande sterren ontnemen. Deze zijn waarschijnlijk niet geassocieerd met de sterrenhoop zelf: die is zo oud dat hij al het materiaal in zijn omgeving allang heeft opgeruimd. Deze foto van NGC 3532 is in februari 2013 gemaakt met de Wide Field Imager van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili). Bron: ESO.

Share

Voetnoten

Voetnoten
1 Sterren die vele malen meer massa hebben dan de zon leven slechts een paar miljoen jaar. De zon zal naar verwachting ongeveer tien miljard jaar oud worden, en sterren met minder massa zelfs honderden miljarden jaren – langer dan de huidige leeftijd van het heelal!

Comments

  1. Wel grappig hoe je bij de heldere blauwe maar ook de rode sterren een rode cirkel ziet die aan de kant richting het midden van de foto zit, ik neem aan dat dit een spiegeling op de lens is?
    Wel weer een mooie foto en ook zoveel sterren op de achtergrond. Je blijft er naar kijken. 🙂

  2. Ik denk dat het inderdaad een spiegeling van de lens is. De bron van de ESO meldt er niets over. Ik heb zojuist een video toegevoegd aan de blog, waarin wordt ingezoomd op NGC 3532. Helemaal op het laatste zie je ook die rode cirkels, alleen bij een bepaald clubje sterren, maar wel precies dezelfde kant uit.

Speak Your Mind

*