28 maart 2024

Publicatie definitieve Planck gegevens uitgesteld tot eind januari 2015

Alles wat er afgelopen maand over de waarnemingen van de Europese Planck sonde aan de kosmische achtergrondstraling is verschenen draagt het grote stempel ‘preliminary‘, voorlopig. Alle grafieken in de talloze presentaties die op de grote Planck conferentie in Ferrara eerder deze maand of ‘het vroege heelal na Planck-conferentie’ in Parijs deze week zijn voorlopig. In eerste instantie leek 22 december 2014 de grote dag te zijn, dat de definitieve gegevens van Planck aan de CMB – da’s de Engelse afkorting van de kosmische achtergrondstraling, the Cosmic Microwave Background – zouden worden gepubliceerd, zie noot 2 in deze blog, maar voor de zoveelste keer is het uitgesteld. Laatste bericht is dat de definitieve gegevens nu voor het einde van januari 2015 zullen verschijnen. Grote vraag is natuurlijk waarom dit telkens gebeurt en de geruchtenmachine begin al op gang te komen. Peter Woit denkt dat er serieuze problemen zijn bij de analyse van de Planck-gegevens met een klein multipool moment, de kleine \\ell, ‘low ell’ in de tweet hieronder – zie deze Astroblog om meer over die powerspectra te lezen.

Het gaat met name om de vraag of Planck B-mode polarisatie heeft gevonden, die een kosmologische oorsprong heeft, d.w.z. die ontstaan is tijdens de oerknal en niet door gravitatielenzen ná¡ 380.000 jaar na de oerknal, het moment dat de CMB onstond. De laatste maanden hebben de teams van Planck en BICEP2 de handen ineen geslagen en iedereen is in afwachting van het nieuws over de B-mode polarisatie. We wachten het geduldig af. Voor de liefhebbers: hier zijn de video’s te zien van de presentaties deze week in Parijs. Bron: Not Even Wrong.

Share

Comments

  1. Wat ik mij afvraag … is de afstand van de gemeten achtergrond straling.

    Is dat rondom overal waar wij kijken / meten ongeveer het zelfde?

    Als dat zo is dan hebben we een theorie wat vergelijkbaar is met de middeleeuwen dat de Aarde het middelpunt is
    En kan de hele Big-Bang theorie op de schop!

  2. Zover ik weet wel…..die cmb-plaatjes kan je zien als b.v. onze wereldkaart. Een bol “opengeknipt” en weergegeven als een 2d voorstelling.

  3. Ik ben niet echt kundig op dit gebied maar ik kan mij voorstellen dat de “waarnemingshorizon”
    van het heelal van af de Aarde overal gelijk is.
    Dat wil volgens mij niet zeggen dat het daarmee dan ophoud.
    Achter die waarnemingshorizon zit nog veel meer heelal, wat zeker niet gelijkmatig verdeeld zal zijn.
    Zie het als of je in een dichte mist staat, de “waarnemingshorizon” licht rondom zeg maar op 50 meter.
    Voorbij deze 50 meter kun je niets meer waarnemen, maar er is wel degelijk wat en zeker ook niet gelijkmatig verdeeld.

    Misschien wat (te) simpel voorgesteld, daarom laat ik mij graag verbeteren, en/of aanvullen door
    mensen die hier veel meer over weten en kunnen vertellen.

  4. De kosmische microgolf-achtergrondstraling is naar alle kanten isotroop, d.w.z. de sterkte is naar alle kanten hetzelfde. OK, er zijn minimale temperatuursverschillen, maar die zijn in de orde van 1/10.000e K. Je zou dus kunnen denken dat dit betekent dat wij precies in het centrum van het heelal staan, precies zoals je zou denken als je ziet dat alle sterrenstelsels zich van ons af bewegen en hoe verder ze staan des te harder ze bewegen. Beiden berusten op een bekend misverstand: de aarde staat niet in het centrum van het heelal, maar het LIJKT wel alsof dat zo is. De oorzaak hiervan is het feit dat de expansie van het heelal niet betekent dat sterrenstelsels uit elkaar vliegen, maar dat de ruimte zelf expandeert en de sterrenstelsels met de ruimte ‘meevliegen’. Zie deze Astroblog daarover: https://www.astroblogs.nl/2009/10/25/bevinden-wij-ons-in-het-centrum-van-het-heelal/

    • Beiden berusten op een bekend misverstand: de aarde staat niet in het centrum van het heelal, maar het LIJKT wel alsof dat zo is. De oorzaak hiervan is het feit dat de expansie van het heelal niet betekent dat sterrenstelsels uit elkaar vliegen, maar dat de ruimte zelf expandeert en de sterrenstelsels met de ruimte ‘meevliegen’
      *****
      Als wij inderdaad niet in het centrum zitten? Dan verwacht ik een verschil in het uitdijen per gebied waar we naar kijken.

      Als de uitdijing rondom in de ruimte waar we naar kijken overal ongeveer gelijk is, hebben we denk ik te maken met ons eigen positie in ons zichtveld dat 13.7 miljard lichtjaar reikt, en dat de ruimte eigenlijk oneindig is.
      Vanuit onze gezichtsveld-positie gezien is hierdoor een Big-Bang theorie ontstaan, logisch, maar ik denk dat ons waarnemen van uitdijen een andere verklaring nodig heeft.

      Mardi citeerde wat ik op mijn site geschreven heb…
      Ik denk voornamelijk dat de ruimte oneindig is, en dat er giga zware plaatsen in de ruimte zijn wat invloed heeft op wat wij zien, en wij daar conclusies uit halen zonder te weten wat er echt een rol heeft, ik doel hiermee ook op de rood verschuiving en de achtergrond straling wat gemeten word, waarvan ik denk, dat die straling eigenlijk een nog diepere ( rood verschuiving is, .. gemeten in MHz / Gigahertz ) En dat het een mogelijkheid is dat er nog meer stelsels zijn, maar dan buiten ons licht spectrum waarneming.

  5. Edu, je schrijft als reactie op mijn reactie: “Als wij inderdaad niet in het centrum zitten? Dan verwacht ik een verschil in het uitdijen per gebied waar we naar kijken.”. In mijn reactie staat een link naar een Astroblog, waarin precies uitgelegd wordt hoe het komt dat het LIJKT alsof wij in het centrum van het heelal zitten, maar dat bewoners van bijvoorbeeld een planeet in M87 een paar honderd miljoen lichtjaar verderop exact dezelfde gedachte hebben. Wáár we ook zitten in het heelal, je zal bij het uitdijen géén verschil zien per gebied afhankelijk van de richting waarheen je kijkt, afgezien dan van de kleine temperatuursverschillen die ontstonden door de lokale verschillen in massa/dichtheid ten tijde van het vroege heelal. Dus nogmaal; kijk even naar die eerdere blog van mij, wel zo handig.
    Eh… even iets anders: op de een of andere manier belanden al jouw reacties in het spamfilter. Akismet, de spam-plugin, ziet al je reacties kennelijk als spam, geen idee hoe dat komt. Akismet zou een leercurve moeten hebben, maar hij vertoont zich met jouw reacties als een slecht leerling. Excuus daarvoor, ik zal je reacties iedere keer uit de spambox vissen.

  6. Wow Arie mooie en duidelijke link, had ik nog niet bekeken.

    https://www.astroblogs.nl/2009/10/25/bevinden-wij-ons-in-het-centrum-van-het-heelal/

    Maar stel dat het visueel lijkt op uitdijen maar dat alle zwaartekrachten in onderlinge afstanden van elkaar, met elkaar ook dit beeld geven door roodverschuiving, en dat naarmate de kijk afstand steeds groter word, dit ook steeds meer op uitdijing lijkt, zover dat dit op 13.7 miljard lichtjaar onze grens licht van lichtspectrum van waarnemen.
    Want het kan niet zo zijn dat aan de rand van wat wij nog kunnen waarnemen dat levensvormen die daar de ruimte in kijken, en ontdekken dat als ze naar onze richting kijken veel verder kunnen kijken dan 13,7 miljard lichtjaar en als ze de andere kant op kijken maar 1 miljard lichtjaar , omdat er daar verder alleen maar sporen zijn van een ons theoretische Big-Bang ,

    Ik denk dan eerder dat die levensvormen als ze op de zelfde technologische niveau zitten als wij dat zij diezelfde conclusies denken te zien, .

    Dus vermoed ik dat Ruimte Tijd aan zwaartekrachten gerelateerd is, hoe dieper we kijken van ons af gezien, hoe meer zwaartekracht over de gehele lengte de diepte in waar we naar kijken, deze roodverschuiving, het uitdijing lijkt toe te nemen.

    Maar dus ook voor die levensvormen die precies het zelfde ervaren aan de rand van voor ons gezien 13,7 miljard lichtjaar van ons vandaan.

    En zo kom ik dan dat de Big-Bang nooit bestaan heeft, maar dat de ruimte echt oneindig is.

    .

    • En de onderlinge afstand van melkwegstelsels die wij daar zien, zijn wat wij waarnemen kleiner, dan wat de levensvormen daar waarnemen, daar lijkt hun melkwegstelsels hun buren dus, onderling verder weg gelegen, dan werkelijk is wat wij wel zien, vanuit ons zichtveld in een denkbeeldige driehoek .

      Het zou dus zomaar kunnen, dat onze buur, de Andromeda-stelsel iets dichterbij is dan wat wij in werkelijkheid zien.

      en dat het centrum van onze Melkwegstelsel ook minder ver is dan wij waarnemen. dan wel in kleinere afwijkende verschillen

    • Ik snap even niet hoe je uit de eventueel bestaande levensvormen elders in het heelal en uit de wijze waarop zij naar andere delen van het heelal kijken zou kunnen afleiden dat er geen big bang is geweest.

      Je laatste reactie snap ik ook niet, dat ons zichtveld op sterrenstelsels anders zou zijn dan het zichtveld van levensvormen in andere sterrenstelsels, dat de afstanden die wij waarnemen kleiner zouden zijn dan de afstanden die zij waarnemen. Kennelijk zie je nog steeds niet wat de eerder genoemde blog probeert duidelijk te maken, namelijk dat het helemaal niets uitmaakt waar je in het heelal bent, dat overal hetzelfde wordt gezien.

      Alle waarnemers in welk sterrenstelsel dan ook zien een expansie van het heelal, met sterrenstelsels die volgens de wet van Hubble uiteen vliegen. Veronderstellen dat wij en een waarnemer in het Andromedastelsel andere waarden hebben voor de onderlinge afstand betekent dat je toch weer een speciale plaats toekent aan de Melkweg in het heelal en sinds Copernicus weten we dat dat echt niet zo is.

      • Edu brengt het lastig onder woorden maar ik snap wel de verwarring.

        Als wij naar een sterrenstelsel kijken op 2,5 miljoen lichtjaar afstand, kijken we ook 2,5 miljoen jaar terug in de tijd. Stel dat we het over Andromeda hebben, dan zien wij het op grotere afstand staan dan het in werkelijkheid is. Andromeda is namelijk ondertussen ook alweer 2,5 miljoen jaar druk geweest met onze kant op vliegen. Maar we weten hoe snel we naar elkaar toe bewegen, dus we kunnen wel uitrekenen hoever Andromeda in werkelijkheid van ons af staat op dit moment.

        Nu een stap verder en we kijken naar een sterrenstelsel op 12,5 miljard lichtjaar afstand. Astronomen zeggen dan dat het een van de jongste sterrenstelsels is, bijvoorbeeld geboren 800 miljoen jaar na de bigbang.

        Nog een stukje verder komen we aan de grens van het voor ons waarneembare heelal. De aanname is dat het heelal zelf veel groter is. Maar ja, hoe oud is dan een sterrenstelsel dat op 15 miljard lichtjaar van ons af staat (en wij dus niet kunnen zien)??? Die zou dan 15 – 13,7 = -/-1,3 miljard jaar oud moeten zijn (1,3 miljard jaar ouder als het heelal zelf).

        De jongste sterrenstelsels die wij nog kunnen waarnemen staan het verst weg en zijn enkele honderden miljoenen jaar na de BB geboren. Daarachter kunnen geen nog! jongere stelsels bestaan want op 13,7 miljard lichtjaar ligt niet alleen de grens van onze waarneembare heelal….daar ligt ook de grens van de tijd…de tijd is daar nul. Er kunnen natuurlijk geen sterrenstelsels bestaan die ouder zijn dan het heelal.

        Wat Edu aangeeft….stel dat er een alien zit op een planeet op 13 miljard lichtjaar bij ons vandaan. En stel dat die alien in dezelfde richting kijkt als ons……hoe ver kan hij dan kijken? Ook 13 miljard lichtjaar? Je zou denken dat die alien maar 700 miljoen lichtjaar die kant op kan kijken want 13 miljard (van ons naar de alien) plus 700 miljoen (van de alien naar de grens) is 13,7 miljard jaar, de leeftijd van het heelal.

        Heelal en BB zijn lastig uit te leggen.

        • Het is lastige materie om te begrijpen, dat is helemaal juist. Dat komt ook omdat de begrippen afstand en tijd gerelateerd zijn aan elkaar, waardoor een levensvorm in een sterrenstelsel op 13 miljard lichtjaar afstand ook 13 miljard jaar terug in de tijd is. Wat ik zelf echter onbegrijpelijk vind is de conclusie: omdat levensvormen elders in het heelal anders tegen ons aankijken heeft er helemaal geen oerknal plaatsgevonden.

Laat een antwoord achter aan Edu Reactie annuleren

*