28 maart 2024

Het tijdperk van precisie-kosmologie is begonnen!

e verdeling van sterrenstelsels en quasars, gemeten door BOSS (credit: SDSS-III)

De Sloan Digital Sky Survey deel 3 (SDSS-III) heeft afgelopen week z’n nieuwste en finale set van gegevens uitgebracht, Data Release 12 (DR12). Daarin zijn de data opgenomen van drie afzonderlijke speurtochten naar de gegevens van sterrenstelsels en quasars van BOSS en APOGEE en radiële snelheden van sterren van MARVELS. Het grootste van die speurtochten is de Baryon Oscillation Spectroscopic Survey (BOSS), waarbij 10.000 vierkante graad aan de hemel, da’s ongeveer een kwart van de gehele hemel, is bestudeerd en waarbij de afstand en spectra van 1,5 miljoen sterrenstelsels en 300.000 quasars tot een afstand van 8,5 miljard lichtjaar zijn gemeten.

Voorstelling van ‘baryon acoustic oscillations’, waargenomen in het vroege heelal en vandaag door BOSS. (Credit: Chris Blake and Sam Moorfield)

Dankzij deze metingen hopen de sterrenkundigen meer te weten te komen over de uitdijing van het heelal en de invloed daarop van de donkere energie, de mysterieuze oorzaak van de in 1998 ontdekte versnelde uitdijing. Vorige week tijdens de bijeenkomst van de American Astronomical Society (AAS) werd daarom al geroepen dat met SDSS het tijdperk van de precisie-kosmologie is begonnen. Door combinatie van de gegevens van BOSS baryon acoustic oscillations (BAO, zie afbeelding hierboven), supernovae (SN) en resultaten met de Planck sonde kan men enkele kosmologische parameters al nauwkeurig bepalen, zoals de Hubble parameter h, de dichtheid van materie ?m, en de kromming van het heelal ?k.

Inmiddels is SDSS-III afgelopen en is SDSS-IV gestart. De data daarvoor worden net als bij de vorige ‘surveys’ verzameld met de 2,5-meter Sloan Foundation Telescope van het Apache Point Observatory in New Mexico. Bron: Universe Today.

Share

Speak Your Mind

*