28 maart 2024

Magnetische velden helpen bij het ontstaan van massieve sterren

Credit: T. Pillai & J. Kauffmann, based on Spitzer GLIMPSE & MIPSGAL images (NASA / JPL-Caltech / S. Carey [SSC/Caltech]) and SCUPOL data from the JCMT (P. Redman / B. Matthews) 

Uit recent onderzoek is gebleken dat magnetische velden ervoor kunnen zorgen dat massieve stervormende wolken niet direct onder hun eigen gewicht gaan instorten. Als dat zou gebeuren, zouden sterren van meer dan 8 zonnemassa’s geen kans krijgen om te ontstaan. Doordat de magnetische velden het ineenstorten een hele tijd tegenhouden, krijgen de protostellaire kernen in zo’n wolk de kans om een hele tijd te blijven groeien. Als de massa van zo’n kern dan eindelijk groot genoeg is om de magnetische velden te overtreffen, zal de kern dan (eindelijk) gaan instorten tot een massieve ster. Massieve sterren zijn veel zwaarder dan de zon (8 tot 150 zonnemassa’s) en hebben een kort maar gewelddadig leven, die vaak eindigt in de vorm van een cataclysmische supernova-explosie. Massieve sterren ontstaan, net als alle sterren, in donkere en uitgestrekte gaswolken. Binnen zo’n wolk ontstaan dan één of meerdere kernen met een hoge dichtheid, die onder hun eigen gewicht zullen ineenstorten. Dat blijft doorgaan totdat de druk in het centrum van de kern hoog genoeg is geworden om waterstofatomen samen te persen tot heliumatomen. De druk die hierbij vrijkomt zal het ineenstorten tot een halt brengen, waarna de protostellaire kern een echte ster geworden is.Uit berekeningen blijkt echter dat zo’n protostellaire wolk maar maximaal een zonnemassa of zes á  zeven groot kan worden voordat het geheel zal ineenstorten tot een ster. Het wemelt echter van de veel zwaardere sterren in de Melkweg (en erbuiten) dus waar komen die dan vandaan? Het wordt al langer vermoed dat magnetische velden hiervoor verantwoordelijk zouden moeten zijn, maar hoe kan je de magnetische veldsterkte meten in verre gaswolken? Daar hebben astronomen nu een manier op gevonden, waarbij gepolariseerde straling de sleutel vormt. Als stofdeeltjes in een gaswolk zijn uitgelijnd met het magnetische veld, gaan ze gepolariseerde straling uitzenden. Aan de hand hiervan kan, via ingewikkelde berekeningen, de magnetische veldsterkte afgeleid worden. Dit heeft men nu gedaan bij een tweetal gaswolken op een afstand van respectievelijk 26.000 en 12.000 lichtjaar vanaf de aarde. In beide gevallen blijkt de magnetische veldsterkte krachtig genoeg te zijn om de protostellaire kernen te laten groeien tot vele tientallen zonnemassa’s alvorens ze tot een ster ineen te laten storten. Bron: Max Planck Society.

Share

Comments

  1. Interessant gegeven voor de EU aanhang 😛 , ondanks dat magnetisme een sterkere kracht is op de kleinere schaal wint de zwaartekracht het uiteindelijk toch om het gas een ster te laten vormen.

Speak Your Mind

*