Credit: B. Saxton (NRAO/AUI/NSF); ALMA (NRAO/ESO/NAOJ); A. Leroy; STScI/NASA, ST-ECF/ESA, CADC/NRC/CSA
Sterrenstelsels kunnen grofweg in twee types verdeeld worden: ‘rode’ stelsels met nauwelijks stervorming (zoals de meeste elliptische sterrenstelsels) en ‘blauwe’ stelsels met veel stervorming (zoals de meeste spiraalstelsels). Maar sommige stelsels kunnen als ‘hyperblauw’ getypeerd worden: ze maken wel 1000 keer meer sterren dan typische spiraalstelsels zoals onze Melkweg. Dit soort stelsels worden ‘starburst galaxies‘ genoemd (vrij vertaald: sterreflits-stelsels), maar waarom zijn dit soort stelsels zo goed in het maken van nieuwe sterren? Om dit geheim te ontraadselen, hebben astronomen gebruik gemaakt van ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) om de kern van het sterrenstelsel NGC 253 te bestuderen. Dit stelsel, ook wel het Sculptor-stelsel genoemd, is het meest dichtbijzijnde starburststelsel. In de kern van dit stelsel wemelt het van de stervormingsgebieden, maar het aantal sterrenkraamkamers is an sich geen criterium voor een starburst. Er moet dus nog een ingrediënt zijn en astronomen denken die nu te hebben gevonden.
Men heeft met ALMA gekeken naar de radiosignaturen van een aantal moleculen, waaronder koolmonoxide, waterstofcyanide en ingewikkelder moleculen zoals H13CN en H13CO+. Deze moleculen kunnen gebruikt worden als indicator voor de hoeveelheid koel waterstofgas. Dit waterstofgas vormt het belangrijkste ingrediënt van nieuwe sterren, maar geeft uit zichzelf weinig straling af. Door goed te kijken naar de concentratie, verspreiding en beweging van de indicatormoleculen hebben astronomen vastgesteld dat de stervormingsgebieden in een starburststelsel vele malen dichter, massiever en turbulenter zijn dan hun soortgenoten in rustige stelsels, zoals ons melkwegstelsel. De volgende vraag is of er in starburst-stelsels zoals NGC 253 ook een ander type sterren geproduceerd wordt dan in ‘gewone’ stelsels zoals ons eigen Melkwegstelsel. Bron: National Radio Astronomy Observatory.
Speak Your Mind