19 april 2024

Hoe kunnen vreemde, verzengende vulkanische planeten ontstaan?

Credit: NASA/Kepler Mission/Dana Berry, CC BY

Het mysterie van de gloeiend hete vulkanische planeten is mogelijk een stuk dichter bij ontrafeling gekomen. In de afgelopen 25 jaar hebben astronomen zo’n 1.800 planeten bij andere sterren ontdekt – zogenaamde exoplaneten.De ontdekkingen hebben het bestaan onthuld van allerlei soorten planeten die we in ons zonnestelsel niet kennen, zoals super-aardes, gasdwergen, super-venussen, oceaanplaneten, koolstofplaneten, heliumplaneten, hete jupiters, hete neptunussen en vulkaniërs. Die laatste drie categorieën hebben allemaal een omloopbaan die veel kleiner is dan die van Mercurius (de planeet in het zonnestelsel die het dichtste bij de zon staat). Oftewel, deze planeten zijn heet…..ontzettend heet. Temperaturen van duizenden graden Celsius zijn niet ongewoon!Het is bij al deze planeten een raadsel hoe ze op hun huidige positie kunnen zijn ontstaan, hoewel astronomen vermoeden dat hete jupiters en hete neptunussen op grotere afstand van hun moederster ontstaan zijn en vervolgens naar binnen zijn gemigreerd. Die vlieger gaat vermoedelijk niet op voor vulkanische planeten – dat zijn rotsachtige planeten, net als de aarde, die in 10 tot 100 dagen rondom hun moederster draaien.Deze planeten hebben trouwens niets te maken met de planeet Vulcan uit Star Trek, maar wél met de hypothetische planeet Vulcanus, die geacht werd tussen de zon en Mercurius z’n omloopbaan te hebben. Latere waarnemingen hebben het bestaan van deze planeet in het zonnestelsel ontkracht, maar bij andere sterren blijken dit soort planeten vaker voor te komen. De temperatuur op zo’n planeet kan makkelijk 1000 graden Celsius bedragen en da’s hoog genoeg om zo’n beetje alle soorten steen te laten smelten. Lavawerelden, een beetje zoals Mustafar uit Star Wars, behoren dus zeker tot de mogelijkheden.

Maar waar komen die planeten vandaan? Het is mogelijk dat ze gewoon op hun huidige locatie ontstaan zijn, maar daar is dan wel een planeetvormende schijf voor nodig die 20 keer zwaarder is dan degene die tot de planeten in het zonnestelsel geleid heeft. Dat lijkt onwaarschijnlijk, dus zijn astronomen op zoek gegaan naar een alternatief. Ze hebben gebruik gemaakt van computermodellen om tot een andere theorie te komen: inside-out formation. Kijk, dat zit zo. Door het ontstaan van grote planeten op grotere afstand van de ster zullen veel kleine objecten – zeg maar steenklompen en ijsballen – alle kanten op schieten, waaronder in de richting van de moederster. Hier zou dit materiaal een ring rondom de ster kunnen vormen, waaruit dan een planeet ontstaat. Deze planeet zal dan de rest van de ring gaan opvegen met z’n zwaartekracht. Vervolgens ontstaat er nog zo’n ring, maar dan op een iets grotere afstand. Op die manier is een compact planetenstelsel met meerdere vulkanische planeten heel goed mogelijk. Maar als dit inderdaad de norm is waarmee rotsplaneten ontstaan, waarom is ons zonnestelsel dan zo afwijkend? Er is dus nog werk aan de winkel voor de heren (en dames) theoretici. Bron: SPACE.com.

Share

Speak Your Mind

*