29 maart 2024

Nieuwe telescoop kan speuren naar buitenaardse signalen en Dyson-sferen

Impressie van een Dyson sphere. Credit: Daniëlle Futselaar.

De zoektocht naar buitenaardse intelligentie heeft een flinke zet in de rug gekregen, dankzij de introductie van een krachtige nieuwe infraroodtelescoop. Naast het zoeken naar pulsen van infrarood licht zou de telescoop ook bewijs kunnen leveren voor het bestaan van buitenaardse megastructuren, zoals Dyson-sferen.

Dit concept, dat optische SETI wordt genoemd, is overigens niet nieuw. De suggestie dat wij buitenaardse signalen in het infrarood zouden kunnen detecteren is voor het eerst in 1961 voorgesteld door laser-onderzoeker en Nobelprijswinnaar Charles Townes. Pogingen om optische signalen te detecteren zijn meer dan een tien jaar geleden van start gegaan, maar geschikte instrumenten om infrarood-pulsen te detecteren zijn pas recent tot ontwikkeling gekomen.

Credit: NIROSETI Collaboration.

De nieuwe infrarooddetector, die NIROSETI is gedoopt (near-infrared optical SETI), is geïnstalleerd op het Lick-observatorium in San Jose, VS. Natuurkundige Shelly Wright van de Universiteit van Californië noemt infrarood licht een “uitstekende vorm van interstellaire communicatie”. Zo’n signaal zou slechts een miljardste van een seconde duren, maar met krachtige infrarode lasers zou de korte puls de sterren kunnen overstralen! Als de puls precies naar ons gericht zou zijn (wat wel noodzakelijk is) zou een buitenaarde beschaving ons een reeks gecodeerde signalen kunnen sturen om z’n aanwezigheid kenbaar te maken. Gebruikmaken van infrarood licht in plaats van radiogolven heeft verschillende belangrijke voordelen. Radiosignalen zijn bijzonder zwak en verstrooien gemakkelijk over interstellaire afstanden. Infarood licht is veel krachtiger en kan gas- en stofwolken veel makkelijker penetreren dan zelfs zichtbaar licht. Als gevolg hiervan kan het NIROSETI-team z’n zoektocht uitbreiden naar sterren op duizenden lichtjaren afstand i.p.v. op honderden lichtjaren afstand. Bovendien kost het minder energie om een infraroodsignaal te sturen dan een signaal in zichtbaar licht. NIROSETI zou ook gebruikt kunnen worden om te speuren naar Dyston-sferen. Deze hypothetische megastructuren zijn populair in de science fiction en bestaan uit enorme bollen rondom sterren. Alle energie van de ster kan zo benut worden, terwijl de ster zelf niet langer zichtbaar zal zijn buiten de Dyson-sfeer – althans, niet in zichtbaar licht. De energie van de ster zal voor een deel worden opgenomen door de structuur van de Dyson-sfeer zelf, om vervolgens aan de buitenkant weer te worden uitgestoten als infrarood licht. Als NIROSETI een krachtig nabij-infarood signaal van variërende helderheid zal detecteren, zou dit mogelijk afkomstig kunnen zijn van zo’n Dyson-sfeer. Wat denken jullie? Zal NIROSETI werkelijk de beloften van het SETI-project kunnen inlossen?

Share

Comments

  1. Jan (H) zegt

    Ik denk dat zoeken op andere golflengtes dan onze eigen, bekende radiogolf frequenties wat meer kans biedt iets te vinden.

    • De golflengte die SETI tot nu toe gebruikte, was voornamelijk gekozen omdat niemand op aarde gebruik maakt (of mag maken?) van deze golflengte. Daardoor is de kans op false positives nagenoeg verdwenen.

  2. Wat denken jullie? Zal NIROSETI werkelijk de beloften van het SETI-project kunnen inlossen?

    Ik denk het niet, maar het heeft misschien wel meer kans om iets te vinden dan het orginele seti met haar zoektocht naar radiosignalen gezien radiosignalen heel krachtig zouden moeten zijn naar mate de afstand toeneemt willen wij ze waar kunnen nemen als ze al niet tegen zijn gehouden door interstellair stof.
    Dat ik denk van niet komt mede dat ik niet denk dat er intelligent leven in onze buurt is en als dat er toch is twijfel ik er aan of die zich kenbaar zouden maken op de manier waarna niroseti zoekt.

    Ook het detecteren van een dyson sfeer lijkt me onwaarschijnlijk, zo’n sfeer is natuurlijk immens groot en wellicht niet haalbaar om te bouwen. En als je zoiets kan bouwen denk ik dat je technologisch ver genoeg bent met andere manieren van energieopwekking. Maar dit gok ik natuurlijk maar.

    Wat ik me afvraagt is waarom zo’n infra-rood signaal slechts een miljardste van een seconde zou duren zoals in het artikel in alinea 3 staat?

    • Ik weet(!) het niet, maar filosofeer er maar wat op los:

      De frequentie van IR ligt rond de 200THz (10 Exp+12) . In een nanoseconde (10 Exp-9) heb je dus 200.000 uitslagen (amplitudes).
      Als je in staat bent om die ruimte te vullen met zinvolle digitale data kan je dus maximaal 200.000 bits/ miljardste seconde kwijt. Ik vermoed dat je dan een heel aardig bericht(je) in de ruimte kan sturen.
      🙂

      Freeman Dyson (1923, hij leeft volgens Wikipedia nog steeds) is ondertussen 91 jaar oud.
      Hij is geen SF-schrijver (!) maar natuurkundige.
      In Science ook al geen SF-blad(!), opperde hij de mogelijkheid dat gevorderde technologische beschavingen wellicht hun zon zouden omhullen met schil.
      Hij stelde ook voor om te gaan zoeken naar dit soort van (open) constructies.

      SF schrijvers gingen met het idee verhalen schrijven.
      Soms werd dat een dichte constructie om een zon, zoals het leer van een voetbal om een centraal punt.
      Larrie Niven projecteerde een lint om een zon, zoals een ring om een vinger : “Ringwereld” (1970).

      Ik gok dat het Dhr. Dyson wel zal plezieren dat men nu inderdaad gaat zoeken naar zijn hypothetische beschavingen… En misschien vindt men ze wel. 🙂

      Groet, Paul

  3. In mijn jeugdjaren 45 j geleden had ik een zonnecel en een fiets lamp, deze had ik op de uitgang van een versterker geplaats ( discolight ) en de zonnecel op de ingang van een voorversterker gekoppeld aan een hoofdtelefoon

    En ja er was muziek te horen wel erg laag in geluid, maar wat wil je ook met een fietslampje.
    dit kon alleen in het donker ^^

    Nu met nieuwe materialen met o.a. laserled-infrarood en ( afstandcencor verbinding voor TV ) en een vergrootglas
    zou je zelf geheime uitzendingen kunnen doen. naar elders die ook met dezelfde materialen werkt

Speak Your Mind

*