29 maart 2024

ALMA ziet details in ver, ‘gelensd’ sterrenstelsel

Gereconstrueerd beeld van de stervormingsactiviteit in het sterrenstelsel SDP.81. Credit: ESA

Met het ALMA-observatorium in Chili is de verdeling van de stervormingsactiviteit in kaart gebracht in een sterrenstelsel op ruim 11 miljard lichtjaar afstand. Het stelsel, SPD.81 geheten, staat zo ver weg dat het normaalgesproken niet eens zichtbaar zou zijn. Het bevindt zich echter achter een dichterbij gelegen sterrenstelsel dat fungeert als zwaartekrachtslens. Het beeld van het achtergrondstelsel is door die lenswerking 17 maal helderder dan normaal. Bovendien is het zeer sterk vervormd, tot een vrijwel complete ‘Einsteinring’.

De ALMA-waarnemingen aan het ‘gelensde’ sterrenstelsel zijn verricht op submillimetergolflengten. Ze brengen de verdeling in beeld van stof waaruit nieuwe sterren ontstaan. Door het zwaartekrachtsveld van het voorgrondstelsel goed te modelleren, was het mogelijk om het onvervormde beeld van het verre sterrenstelsel te reconstrueren. Daaruit blijkt dat er sprake is van drie afzonderlijke gebieden met veel stervormingsactiviteit.

De resultaten van het onderzoek zijn voor publicatie aangeboden aan Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. De onderzoekers denken dat SPD.81 een schijfvormig sterrenstelsel is dat we min of meer in zijaanzicht zien. De stervormingsactiviteit in het stelsel ongeveer 300 maal zo hoog als in ons Melkwegstelsel. Het is voor het eerst dat er zulke gedetailleerde stofwaarnemingen beschikbaar zijn van een sterrenstelsel op zo’n grote afstand.

Bron: Astronomie.nl

Share

Speak Your Mind

*