28 maart 2024

Ook raketmotor STAR-48B, die de New Horizons naar Pluto bracht, verlaat in 2015 het zonnestelsel

New\ Horizons, vast aan de STAR48B. Credit: NASA/YouTube.

Vijf dagen terug gooide David Dickinson – a.k.a. @astroguyz – op Twitter deze ogenschijnlijk niet zo opzienbarende tweet de wereld in:

De in deze tweet genoemde STAR-48B is een door de commerciële raketbouwer Thiokol ontwikkelde raketmotor, die loopt op vaste brandstof, en die op 19 januari 2006 om 21.00 uur Nederlandse tijd gebruikt werd als de derde trap van de Atlas V raket om vanaf lanceerplatform 39 op Cape Canaveral Air Force Station in Florida de New Horizons sonde de ruimte in te brengen en via Jupiter naar Pluto te laten vliegen. Op de foto bovenaan zie je beiden nog aan elkaar vast, de STAR-48B rakettrap en de New Horizons, kort voor de loskoppeling. Hieronder een video van de separatie in de ruimte boven het aardoppervlak.

Afijn, wat ik het bijzondere vind aan de tweet en aan de boodschap daarin is dat die raketmotor dit jaar dus kennelijk ook het zonnestelsel gaat verlaten, net zoals de New Horizons dat gaat doen, zodra baan van de dwergplaneet Pluto is overschreden. Bij de STAR-48B gaat het alleen in volledige stilte zonder media-aandacht en bij de New Horizons kijkt de hele wereld mee. En dat is het wrede lot dat al die raketmotoren beschoren is, die bekende ruimtevaartuigen naar hun bestemming hebben geschoten en die daar vervolgens zelf in stilte achteraan zijn gegaan.

  • de TE364-4 variant van de STAR-47, een voorloper van de STAR-48, waarmee de Pioneer 10 in de ruimte werd gebracht.
  • de Centaur D-1T E-7 raketmotor met vloeibare brandstof, waarmee de Voyager 1 in de ruimte werd gebracht.
  • en met dezelfde raketmotor werd ook de Voyager 2 de ruimte in gebracht.
  • tenslotte de STAR-48B raketmotor, waarmee de New Horizons op z’n inmiddels beroemde pad naar Pluto werd gebracht.

De STAR-48B volgt een hyperbolische, niet gecontroleerde baan, die ‘m rond 15 oktober 2015 zo’n 200 miljoen km van Pluto diens baan laat passeren. Hij heeft niet genoeg snelheid om echt het zonnestelsel te verlaten, maar hij zal in een wijde baan om de zon raken. Hieronder een schema waarin de verschillende fasen te zien zijn van de lancering van de New Horizons in 2006:

lancering

Saillant detail hierbij: in het begin van deze Astroblog merkte ik op dat de STAR-48B de derde trap is van de Atlas V raket. De eerste trap van de raket belandde na de lancering uiteindelijk na een grote plons in de Atlantische Oceaan, maar vervolgens nam de tweede trap het over – de zogeheten Centaur raketmotor – en die kwam uiteindelijk óók in de ruimte uit, net zoals de STAR-48B en hun lading, de New Horizons. Die Centaur raketmotor bleef in de ruimte en die is terechtgekomen in een baan om de zon, waar ‘ie eens per 2,83 jaar een rondje omheen draait.

De flyby van New Horizons langs Jupiter. Credit: Martinw89/Wikipedia.

Ander saillant detail: op 28 februari 2007 passeerde de New Horizons de reuzenplaneet Jupiter op 2,43 miljoen km afstand. De STAR-48B raketmotor was echter sneller dan de sonde, want hij passeerde dezelfde baan volgend de baan van Jupiter eerder dan de New Horizons! Nou ja, hij was niet echt sneller, maar het was het gevolg van twee baanmanoeuvres die de sonde op 28 en 30 januari 2007 onderging, zodat ‘ie wat langzamer werd en de STAR-48B ‘m kon inhalen.En het is op deze manier dat het zonnestelsel niet alleen wemelt van allerlei met wetenschappelijke instrumenten volgepropte ruimtevaartuigen, die planeten zoals Mars, Saturnus en Jupiter en dwergplaneten zoals Ceres en Pluto onderzoeken, maar ook van loze raketmotoren, die doelloos door de ruimte dwalen. Er gaan stemmen op om die raketonderdelen in de toekomst wat meer smart te maken en te voorzien van simpele meetapparatuur om ze meer in de gaten te kunnen houden, zodat er wellicht nuttig gebruik van kan worden gemaakt, zoals voor onderzoek aan de bekende flyby-anomalie.  Bron: Space.com + Wikipedia + NASA.

Share

Comments

  1. Martin Schoenmaker zegt

    Interessant…. Ik had nog niet eerder gehoord van de flyby-anomalie. Trouwens, als je wilt zien welke ‘rotzooi’ er allemaal in een baan om de aarde vliegt, is deze website wel interessant: http://stuffin.space/

    Rode stippen zijn satellieten, grijze stippen zijn brokstukken – ik denk dat je hier moet denken aan fairings, adapters en ander materiaal dat bij het opstijgen van een raket nodig is voor de aerodynamische vorm. De blauwe stippen zijn rakettrappen zoals de STAR-48B (die is niet terug te vinden op deze site omdat deze zich te ver van de Aarde bevindt).

    De tweede trap draait wel rondjes rond de aarde, maar ik heb hem nog niet kunnen vinden op eerder genoemde website. Elke rondje duurt 2.83 aard-jaren.

    Die tweede trap is overigens een stuk groter dan de derde (is meestal zo) en ik zou hem niet perongeluk tegen willen komen op je baan rond de aarde… Zie deze foto: http://pluto.jhuapl.edu/News-Center/news/pictures/20101028_01_lg.jpg

    Die foto komt overigens van deze pagina, waar oa uitgelegd wordt dat de motor van de STAR-48B slechts 84 seconden aan is geweest. Daarbij werd wel 13G aan voorstuwing geleverd!

    http://pluto.jhuapl.edu/News-Center/News-Article.php?page=20101028

Laat een antwoord achter aan Martin Schoenmaker Reactie annuleren

*