29 maart 2024

Wie heeft eigenlijk de naam voor Pluto bedacht?

Credit: IAU & UNESCO

De dwergplaneet Pluto, vandaag om 13:49:57 uur Nederlandse tijd gepasseerd door de ruimteverkenner New Horizons, is vernoemd naar Pluto, de Romeinse god van de onderwereld – nee, niet naar de hond van Mickey Mouse. Degene die te boek staat als de naamgeefster van de op 18 januari 1930 door Clyde Tombaugh ontdekte ‘planeet’ was de destijds 11-jarige Engelse Venetia Burney. Op 14 maart 1930 werd ze er door haar grootvader, Falconer Madan die bibliothecaris was van het Bodleian in Oxford (GB), op attent gemaakt dat er in The Times een artikel stond over de pas ontdekte planeet en dat die planeet nog naamloos was. Burney stuurde net als duizenden andere mensen over de hele wereld een suggestie naar Tombaugh op voor een naam, haar suggestie was Pluto. Díe werd aangenomen.

pluto_1915

Maar wat wil nou het geval: dat reeds in 1915 iemand anders de naam Pluto had bedacht voor de planeet die toen nog moest worden ontdekt! Dat was de Duitse sterrenkundige Hans-Hermann Kritzinger (1887-1968), die in een Nederlands krantenbericht in het Algemeen Handelsblad van 10 maart 1915 wordt geciteerd, 15 jaar vóór Burney’s suggestie – hierboven een fragment uit dat artikel. In 1915 wist men wel op grond van afwijkingen in de baan van Neptunus dat er een ‘Trans-Neptunisch object’ moest zijn, alleen was de positie ervan nog niet bekend. De tip voor deze blog kwam van collega-Astroblogger Martin Schoenmaker, die ergens van een verdiende vakantie aan het genieten is. Diverse tweets en retweets van Govert Schilling, zoals deze, hebben de input geleverd. Schilling wees in een andere tweet ook op deze interessante blog, waarin ook wordt ingegaan op de naam Pluto voor de (dwerg-)planeet. Hier is het laatste nog niet over gezegd denk ik. 🙂

Share

Comments

  1. De eerste twee letters zijn ook gelijk de initialen percival lowell die ook al had bedacht dat er een planeet X moest zijn, zijn initalen zijn ook gelijk de astronomische afkorting van Pluto
    staat allemaal in het geniale boek genaamd een kleine geschiedenis van bijna alles door Bill Bryson

    https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://history1900s.about.com/od/1930s/qt/Pluto.htm&ved=0CFEQFjAKahUKEwiH9e6B39vGAhUJjQ0KHXYeA5w&usg=AFQjCNH5iHOjotNuxVPwgtR3_ZPCFrUx4Q&sig2=-2Nt1fOf5GazlnMhumEvDg

  2. Obelix zegt

    Persoonlijk meende ik dat de namen
    Uraan – Neptunium – Plutonium
    (resp. atoomnummers 92, 93,94) door chemici bedacht waren…

    en dat de dwergplaneet Pluto op die manier aan zijn naam is gekomen.
    (planeten) Uranus en Neptunus zijn al veel langer geleden ontdekt.

    De waarheid is echter dat het element Plutonium genoemd is naar de planeet (net als U en Np).

    – – – –

    Toch wil ik er bij deze graag voor pleiten om de eerstvolgende nog te vinden (dwerg)planeet in een trans-plutonische baan, op een of andere manier te vernoemen naar Amerigo Vespucci. .
    Dit omdat ook in het Periodiek Systeem der elementen U-Np-Pu door Am wordt gevolgd. 🙂

    Groet, Paul

    • Enceladus zegt

      Nou, dan kunnen we de volgende dwergplaneet ook wel Amsterdam noemen. 😉

      Overigens wel grappig dat Pluto gisteren bezoek kreeg van een sonde die werd aangedreven door plutonium.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Obelix zegt

        [ de betekenis achter de letters, Gert, niet slechts de letters. 😉 ]

        • Enceladus zegt

          O jee, ik heb zeker een Rotterdammer op zijn ziel getrapt! 😉

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Obelix zegt

            Rotterdammer?
            Ik ? Nee hoor. 🙂
            Ik dacht dat ik al wel eerder heb gemeld, dat ik woonachtig ben in Hoogeveen.
            ( na een jeugd in Friesland. )

            NB Hebben Hollanders wel een ziel? 😕

          • Enceladus zegt

            Nee, wij hebben geen ziel en jullie hebben geen geweten, anders was het wel beter afgelopen met Bonifatius. 😉

            groet,
            gert (Enceladus)

          • Obelix zegt

            Ik wil best even Off-Topic met je over Roomse stokpaardjes praten, maar denk dat Arie/Olaf dat niet toe staan.
            1) Jesus is vermoord door de Joden
            2) Bonifatius is vermoord door de Friezen.

            Stelling 1 kan niet waar zijn, omdat het geen historisch persoon betreft. Waartoe een dergelijke (op de koop toe, nog foutieve) stelling in de vorige eeuw heeft geleid, is hopelijk bij iedereen bekend.

            Stelling 2 is onjuist. De man is veroordeeld en terechtgesteld. Bonifatius is veroordeeld omdat hij een heilige boom had omgehakt.
            De RK erkende het bevoegde gezag in dit landsdeel niet.
            De RK erkende de cultuur/godsdienst achter de heilige bomen niet.
            Maar dat maakt de gang van zaken echter nog niet tot moord.
            We zullen op deze plaats maar niet het aantal slachtoffers trachten te noemen die het oneens waren met de RK-ideologie, maar we kunnen gerust concluderen dat een enkele Bonifatius daarbij in het niet valt.

          • Ja, goed aangevoeld, begint behoorlijk off topic te worden. Ik zou zeggen dat het een prima discussie kan opleveren in de Astrocorner.

      • Stoerecurry zegt

        Ik was altijd van mening dat Kernenrgie propulsie verboden was in ruimtereizen.

        • Enceladus zegt

          Nee hoor, maar de anti-kernenergie-lobby heeft kennelijk de media goed bewerkt.

          mvg,
          Gert

        • rudiev zegt

          Het plutonium aan boord van de new horizon wordt niet gebruikt voor voortstuwing, maar voor elektriciteitopwekking gezien zonnepanelen op een afstand als pluto niet meer volstaan. Het verval van het plutonium zorgt voor warmte welke via het seebeck effect, warmte verschil tussen twee geleiders, in elektriciteit wordt omgezet. Het seebeck effect is het omgekeerde van het peltier-effect waar elektriciteit wordt gebruikt om met twee verschillende geleiders een warme en een koude kant te creëren. Ik heb zelfs ooit eens een peltierkoeler gehad voor mijn cpu, dat was nog in de 486 tijd 🙂 . NASA heeft dit allemaal speciaal ontwikkeld om te voorkomen dat plutonium vrij kan komen mocht de lancering mislukken.

          Volgens mijn geheugen is er wel vaker plutonium met sondes mee de ruimte in gegaan, dan niet zozeer voor elektriciteitopwekking, maar voor warmte om apparatuur op temperatuur te houden. (of zoiets dan)

          Dat men nog steeds huiverig is om nucleair materiaal de ruimte in te schieten komt puur uit het feit dat als een lancering mis gaat er een (grote) nulceaire ramp kan ontstaan, maar als het moet gebeurd het wel. Vandaar dat we naast kosten ook niet ons nucleair afval de ruimte in schieten.

  3. Het was denk ik al heel lang bekend dat de volgende planeet die ontdekt zou gaan worden Pluto zou zijn.
    Dit was namelijk het enige lid van het gezin die nog planeet naar zich vernoemd had.

    Jupiter is de romeinse oppergod. Zijn vader was Saturnus. Diens vader was Uranus. De broer van Jupiter was Neptunus en de andere broer van Jupiter was Pluto.

    Ik kan me trouwens indenken dat die “not amused” is over het feit dat het nu een dwergplaneet is, hij was al niet blij met het baantje in de onderwereld…

Laat een antwoord achter aan Erwin Reactie annuleren

*