28 maart 2024

Pluto heeft een uitgebreide, stikstofrijke atmosfeer én een koude, dichte plasmastaart

02_Gladstone_03

Credit: NASA/JHUAPL/SwRI

Gisteren maakte de NASA twee ontdekkingen bekend die afgelopen dinsdag gedaan zijn tijdens de scheervlucht van de New Horizons ruimteverkenner langs Pluto en z’n manen. De eerste is dat men met Alice – een spectrometer die opnames in het ultraviolet maakt, het instrument is afgeleid van Alice in… Rosetta! – de atmosfeer heeft gemeten en die blijkt te reiken tot wel 1600 km boven Pluto, veel hoger dan gedacht. Dat deed Alice door tijdens de #PlutoFlyby continue het zonlicht te meten en te kijken naar de absorptie ervan door de gassen in de stikstofrijke atmosfeer. Tijdens de scheervlucht kwam de New Horizons een poosje in de schaduw van Pluto terecht, zodat helemaal geen zonlicht werd ontvangen, hetgeen in bovenstaande afbeelding te zien is als de curve helemaal onderaan is. Pas boven de 1600 km is er geen absorptie meer van zonlicht , hetgeen aan beide kanten van Pluto is gemeten. Dat er stikstofatomen in de atmosfeer zitten is weer met een ander instrument gemeten, het Pluto Energetic Particle Spectrometer Science Investigation (PEPSSI) instrument. Hieronder een video over de meting die gedaan is met Alice.

Voor de metingen van de absorptie door de atmosfeer van Pluto bestaan twee modellen, een ’turbulente variant’, waarbij de absorptie van zonlicht groot is door kleine hoeveelheden koolwaterstoffen in de lagere delen van de atmosfeer die het zonlicht absorberen, en een tweede ‘stagnante variant’, waarbij grotere hoeveelheden koolwaterstoffen in de atmosfeer zitten. De gegevens van Alice komen met beide modellen niet overeen, maar het stagnante model lijkt iets beter te passen. De tweede ontdekking is gedaan met het Solar Wind around Pluto (SWAP) instrument aan boord van de New Horizons, waarmee de zonnewind werd gemeten, de stroom elektrisch geladen deeltjes die van de zon afkomstig is. Anderhalf uur ná de dichtste nadering – zo tussen de 77.000 km en 109.000 km afstand – zag SWAP een afname in de zonnewind, terwijl er ionen van stikstof voor in de plaatst kwamen, deeltjes die een soort van koude, dichte plasmastaart achter Pluto vormen. Hieronder een voorstelling daarvan.

03_bagenal_02

Credits: NASA/APL/SwRI

Bron: NASA + NASA.

Share

Comments

  1. Nico W zegt

    Pluto verdampt langzaam. Hij is eigenlijk een komeet?

    • Enceladus zegt

      Dwergplaneet of reuzekomeet, that’s the question! 😉

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Ik stel voor dat het een planeetkomeet is. Eh… of een komeetplaneet. 😀

        • Enceladus zegt

          Gisteren schreef jij ergens hoeveel ton materiaal Pluto per uur uitstoot, maar ik kan dat niet meer terugvinden. Weet jij nog om welke hoeveelheid het gaat? En is het gewicht van de planeetkomeet/komeetplaneet/dwergplaneet/reuzekomeet bekend? Dan kunnen we uitrekenen wanneer hij compleet verdampt is. 😉

          groet,
          Gert (Enceladus)

  2. Gert, hier het antwoord:

    Duurt denk ik wel eventjes voordat ‘ie verdampt is hoor. Hij staat er al 4,5 miljard jaar, dus die is niet zomaar verdampt. 😉

    • Enceladus zegt

      Dsnkjewel. Nu nog even het gewicht van Pluto uitvinden en ik kan gaan rekenen. Verondersteld dat Charon niet verdampt, komt er een moment dat de Maan groter is dan de (dwergplaneet). In theorie verschuift het barycentre dus richting Charon.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Volgens Wikipedia is de massa van Pluto 1,302 x 10^22 kg (tenminste, als de NASA deze informatie wel juist heeft gegeven en ze ons geen valse informatie hebben gegeven). De uitstoot is 5 x 10^5 kg per seconde, dus in 2 604 000 000 000 000 seconden zou dan alles verdampt moeten zijn. Volgens mijn rekenmachientje is dat gelijk aan 4,9 miljard jaar, iets meer dan de huidige leeftijd van Pluto. Hij zit dus op de helft. 🙂

        • Obelix zegt

          Nacalculatie levert een kleine 3000 miljard jaar. [ die uitstoot is per 3600 s ]

          randvoorwaarden zijn dat
          – heel de reuzenkomeet sublimabel is.
          – de uitstoot eeuwig gelijk blijft

          In de meeste kometen ( en planetoïden ) zitten ook rotsachtig en metalloïde componenten; Pluto zal niet in zijn geheel sublimeren omdat zij ook in haar kern ‘hard’ is.

          De uitstoot is afhankelijk van de aangestraalde zonne-energie en sublimatie oppervlak. Hoe dwerger de planeet – des te kleiner de uitstoot van gassen zal zijn. Die uitstoot zal dus continu afnemen, totdat de Sol Rode Reus wordt of nadien zelfs Nova gaat. Dan gaat het juist weer veel sneller.
          Als er na deze periode nog een Pluto over is, zal de plutonische afname tot nul reduceren eenvoudigweg omdat er dat geen Sol meer is….

          Groet, Paul

          • Ja je hebt gelijk, ik was uitgegaan van uitstoot per seconde. Ik merk het al, dat einde gaan wij niet meemaken. 😊

        • Enceladus zegt

          Ach maakt niet uit, of het nou nog ‘maar’ 4,9 miljard jaar duurt of 3 biljoen jaar, uiteindelijk gaat deze vlieger altijd op: https://www.youtube.com/watch?v=_wp4O7v5320

          😉

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Monique zegt

            Kansas! Ik bekeek net die link pas, Gert. Dat nummer heb ik jaren geleden erg vaak op de gitaar gespeeld (tokkelen heeft mijn voorkeur)Ik kan het nog steeds, zit gewoon nog in het spiergeheugen 😀

          • Enceladus zegt

            ‘Spiergeheugen’, da’s een leuke term. Weet je dat mijn voeten dat hebben als ik eens een dag in een andere auto heb gereden? Zodra ik dan weer in mijn eigen auto stap, moeten mijn voeten weer heel even wennen aan de slag van de pedalen. Ze onthouden dus kennelijk de pedalen die ze het laatst gevoeld hebben. 😉

            Mmm, beetje off topic geloof ik. 😉

            groet,
            Gert (Enceladus)

      • Oei Gert, dat was een scheervlucht langs de a 🙂

        • Enceladus zegt

          ‘Een scheervlucht langs de a’? Wat betekent dat?

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Obelix zegt

            Da’s niet Nix

            Paul

          • In de aanhef van jou bericht van 18 juli 13.23 uur schrijf je “Dsnkjewel.”
            Die “s” had natuurlijk een “a” moeten zijn, net één toets verder naar links,
            een scheervlucht langs de a dus… Jaa, ik weet het, hij is flauw 🙂
            Maar ik vond het wel passen bij al deze scheervlucht verhalen.

          • Enceladus zegt

            Hs hs! Nou ik lsst het lekker zo stssn hoor. Veel te grsppig. 😉

            groet,
            Gert (Encelsdus)

Laat een antwoord achter aan Enceladus Reactie annuleren

*