29 maart 2024

Een verklaring voor het merkwaardige hexagoon op Saturnus

Het Hexagoon aan de noordpool van Saturnus. Klik voor een grotere versie. Credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton University

Wetenschappers verbazen zich al dertig jaar over een merkwaardige hexagonale structuur aan de noordpool van Saturnus. Nu hebben onderzoekers een model ontwikkeld dat het ontstaan ervan beter kan verklaren.De noordelijke Hexagoon op Saturnus is een wolkenband die de noordpool omcirkeld. Het opvallende patroon is voor het eerst in 1981 waargenomen door de Voyager-ruimtesonde. De wolkenband is nu al dertig jaar zichtbaar en dat is meer dan één Saturnusjaar. Waarnemingen die verricht zijn door Voyager en Cassini hebben ons in staat gesteld het hexagoon te analyseren. Er zijn twee dingen die het meest opvallen:

  • Het Hexagoon houdt verband met een oostwaartse zonale straalstroom, vergelijkbaar met de “jet stream” op aarde. De route van die straalstroom lijkt de vorm van het hexagoon te volgen.
  • Het Hexagoon roteert ongeveer even snel als Saturnus zelf. Hoewel binnen het Hexagoon individuele stormen en wolkenbanden met verschillende snelheden roteren, roteert het Hexagoon zelf ongeveer even snel als de rotatie van de planeet. Van bovenaf lijkt het Hexagoon dan ook stationair te zijn.

Astronomen hebben moeite om het Hexagoon te verklaren, maar Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuwe poging gedaan. De onderzoekers hebben een hele reeks computersimulaties gedraaid van een oostwaartse straalstroom rondom de noordpool van Saturnus. Ze hebben kleine verstoringen in het model geïntroduceerd en uitgewezen dat de straalstroom, als gevolg van die verstoringen, kan meanderen tot een hexagonaal patroon. Na verloop van tijd zal de meanderende jet gaan “settelen” tot een hexagonaal patroon dat met vrijwel dezelfde periode roteert als Saturnus’ eigen rotatie.Hoewel het nieuwe model niet alle eigenschappen van het hexagoon kan verklaren, is het wel het beste model tot nu toe. Hieronder zie je een animatie van de evolutie van de straalstroom in het computermodel. Nu 230 dagen zie je een hexagonale vorm ontstaan en na 400 dagen wordt het hexagoon stabiel en niet-roterend (we kijken er tegenaan vanaf een referentiepunt dat met Saturnus mee roteert).

Hier klikken om de animatie te starten. Credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton University

Bron: American Astronomical Society

Share

Speak Your Mind

*