28 maart 2024

Binnenkort gaat de kernfusiereactor ‘Stellarator W7-X’ de kern van de zon nabootsen

Credit: Max-Planck-Institut für Plasmaphysik, Tino Schulz – Public Relations Department, Max-Planck-Institut

Het heeft 19 jaar geduurd om ‘m te bouwen, maar als volgende maand de definitieve toestemming wordt gegeven door de Beierse autoriteiten gaat ‘ie voor het eerst draaien om te proberen de kern van de zon na te bootsen: de kernfusiereactor Wendelstein 7-X (kortweg de W7-X) van het Max Planck Instituut in Duitsland – prijskaartje € 1,06 miljard. Het is een 16 meter wijde ring met een volume van 30 m³ omgeven door vijftig grote magnetische spoelen, elk zes ton zwaar, gekoeld tot iets boven het absolute nulpunt. In de ring moet een plasma gedurende dertig minuten tot 100 miljoen graden worden gebracht, een temperatuur die ruim zes keer hoger is dan de temperatuur in het centrum waar de zon, waarbij de geladen waterstofatomen van het plasma moeten fuseren tot zwaardere atomen en er energie vrijkomt. Er zijn in principe twee types kernfusiereactoren, de tokamaks en de stellarators. Die eerste waren lange tijd favoriet, maar door grote problemen in de jaren negentig kozen vele onderzoeksinstituten weer voor de stellarator, een systeem dat al in 1950 door de sterrenkundige Lyman Spitzer werd bedacht, de man naar wie NASA’s infraroodtelescoop Spitzer is genoemd. In de W7-X loopt het superhete plasma als een gedraaid lint door de ring, zoals op de afbeelding hieronder te zien is.

Credit; ADAPTED FROM IPP BY C. BICKEL/ SCIENCE

Als ‘ie naar schatting volgende maand voor het eerst gaat draaien hopen ze in Duitsland voor het eerst gedurende langere tijd energie op te wekken via kernfusie, iets wat met behulp van tokamak reactoren zoals ITER maar gedurende zeer korte tijd lukte. Hieronder een video over de stellarator W7-X.

Bron: Gizmodo.

Share

Comments

  1. Quote : “…als volgende maand de definitieve toestemming wordt gegeven door de Beierse autoriteiten… . prijskaartje [installatie] € 1,06 miljard. ”

    Is die toestemming noodzakelijk dan?
    Dan is men er lekker snel mee ! ( Stel dat die toestemming er niet komt : € 1 Miljard naar de maan. ) 😀

    Groet, Paul

    • Enceladus zegt

      Ik denk dat die toestemming niet op de kosten slaat (die zijn immers al gemaakt), maar dat er definitief groen licht moet komen om ‘m te laten draaien. Dat zal vast niet geheel zonder risico’s zijn.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • Je begrijpt mijn quote niet, zo lijkt het.
        De installatie koste 1,06 mjd. €

        ALS(!) de toestemming er niet komt om die dure installatie aan te zetten, DAN(!) had men het geld beter aan iets anders kunnen uitgeven. 🙂

        Het aanvragen en het afhandelen van die toestemming kost uiteraard veel minder.
        Zo’n vergunning zal eerder iets als 1000€ kosten… ?

        Groet, Paul

        PS 1
        Wat Arie (hier onder om 13:26 ) ook al aangeeft, gaat het vast om de veiligheid.
        Een veiligheidsinspectie eis misschien een paar extra afsluiters, andere mechanismen, meer blusinstallaties…
        Bij een nieuwe technische/wetenschappelijke machine, weet men het toch nooit zeker : stel dat we plots met een tweede Zon zitten. Wie gaat dat blussen? 😀

        PS 2
        Ik vermoed, dat men al een voorlopige vergunning heeft gekregen om een dergelijke machine te maken en aan te zetten, voordat men ging bouwen. Bij die aanvraag (en vergunning) staat waarschijnlijk gedefinieerd hoe energie opgewekt gaat worden, iets over de schaal waarop men dat gaat doen.
        In de voorlopige vergunning staat dan waarschijnlijk iets over een laatste inspectie en definitieve goedkeuring… 😕 (Denk ik.)

        • Enceladus zegt

          Ik snap je quote heel goed Paul. Wat ik ook goed snap is hoe zwaar de druk is die ligt op de mensen die moeten beslissen over de vergunning. Je moet wel heel stevig in je schoenen staan als je ‘nee’ durft te zeggen tegen het opstarten van een installatie die 1,06 miljard euro heeft gekost. Ik voorspel dan ook dat er – eventueel na enkele kleine aanpassingen – ‘gewoon’ groen licht wordt gegeven.

          [cynische mode]
          Als het mis gaat hoeven we voor een zonvakantie in ieder geval niet meer naar Sharm-el-Sheikh te vliegen.
          [/cynische mode]

          groet,
          Gert (Enceladus)

    • Ik vermoed heel sterk dat dit allemaal in samenspraak met de autorteiten gaat in beiren.
      Die toestemming/overzicht loopt door zo’n project heen, dus de eindstreep is meer een procedure dan een keuring.

  2. Quote van Science Magazine: “The machine, housed at a branch of the Max Planck Institute for Plasma Physics (IPP) that Klinger directs, is awaiting regulatory approval for a startup in November.” Het zal denk ik gaan om vergunningen die te maken hebben met de veiligheid, zoals Gert zegt.

  3. die hitte in plasma wat ontstaat … hitte zet uit ,, waar laat men die uitzetting? ik hoop niet dat het een mega boem word….
    En door mega magnetisme een kans op pole-shift

    • Enceladus zegt

      Die pole-shift krijgen we vroeg of laat toch wel, ook zonder dat we ‘m zelf zouden bewerkstelligen.

      groet,
      Gert (Enceladus)

  4. Is nog geen kernfusiereactor, ze gaan alleen de plasma confinement bestuderen.

    Dat is wel waar een eventuele echte fusiereactor mee valt of staat, maar die 10MW die er nu in wordt gestopt -electron cyclotron resonance heating- is energie die er in gaat. Er komt nog geen energie uit, dat is de volgende *enorme* uitdaging.

  5. Ooit, toen ik 19 was ben ik naar het Fom geweest in Nieuwegein. Er was open dag en je kon toen een temperatuur zien van 1 miljoen graden. Door glas op een afstand kon je dat zien. Dat was baanbrekend. Nu is dat 100 miljoen.
    Ik word oud 🙂

  6. Enceladus zegt

    Tjonge Arie, je blijft me verbazen! 🙂

    Zeer interessant. En frapant dat ik de ring van Möbius noemde en jij die uitgerekend bij die blog ook noemde.

    groet,
    Gert (Enceladus)

  7. “iets wat met behulp van tokamak reactoren zoals ITER maar gedurende zeer korte tijd lukte.”

    ITER moet nog gebouwd worden! Dus geen wonder dat het nog niet zo best lukt.

    (op zijn vroegst in 2020 verwachten ze het eerste plasma).

  8. Arno Groenendal zegt

    Ik heb het gelezen en ben er niet zo blij mee weten ze wel wat ze doen ?
    Is er geen groot gevaar voor ons zelf ?
    Arno.

  9. Als ze geen vergunning krijgen ? dit is al eens eerder gebeurd zie linkje
    https://www.wunderlandkalkar.eu/nl/over-ons

  10. Enceladus zegt

    In de Volkskrant (of eigenlijk het bijbehorende weekend-magazine) van afgelopen zaterdag een interessant artikel over kernfusie en met name over Wendelstein.

    groet,
    Gert (Enceladus)

Laat een antwoord achter aan jeh Reactie annuleren

*