28 maart 2024

Astronomen registreren de ‘hartslag’ van een sterrenstelsel

Het reusachtige sterrenstelsel M87, op 53 miljoen lichtjaar van de aarde, blijkt te kloppen als een hart. (NASA, ESA & Hubble Heritage Team).

Amerikaanse astronomen hebben ontdekt dat het sterrenstelsel M87 een soort hartslag vertoont. Het licht dat het stelsel als geheel uitzendt is niet constant, maar vertoont trage flikkeringen. Het effect wordt veroorzaakt door de talrijke oude, pulserende sterren in M87 (Nature, 16 november). Aan het einde van hun bestaan ondergaan sterren zoals onze zon een gedaanteverandering. Ze worden heel helder en zwellen op tot enorme afmetingen. En uiteindelijk beginnen de sterren te pulseren, waardoor hun helderheid met een periode van een paar honderd dagen toe- en afneemt.Tot nu toe was niemand op het idee gekomen dat deze sterren een waarneembare invloed uitoefenen op het licht van een sterrenstelsel. Aangenomen werd dat het pulseren van de sterren niet opvalt temidden van het licht van de veel talrijkere sterren die geen helderheidsveranderingen vertonen. Astronomen van Yale en Harvard realiseerden zich echter dat de pulserende oude reuzensterren zo helder zijn, dat ze zich moeilijk kunnen verstoppen. Daarom besloten ze om te kijken of de pulsaties van deze categorie sterren terug te vinden waren in het licht van een compleet sterrenstelsel.Voor dat doel is, verspreid over een periode van drie maanden, met de Hubble-ruimtetelescoop een unieke reeks opnamen gemaakt van het sterrenstelsel M87. Het gezochte lichtsignaal werd al snel gevonden: ongeveer een kwart van de pixels in de Hubble-opnamen van M87 gaan op en neer in helderheid. Dat resulteert in een waarneembare ‘hartslag’ van ongeveer één slag per 270 dagen. Als volgende stap willen de astronomen ook andere sterrenstelsels de pols nemen. Modellen laten namelijk zien dat de pulsaties in jongere sterrenstelsels sterker zijn dan in oude zoals M87. Als dat klopt, kan de galactische hartslag worden gebruikt om de leeftijd van een sterrenstelsel vast te stellen. Bron: Astronomie.nl.

Share

Speak Your Mind

*