28 maart 2024

Sterrenkundigen verwachten hier begin 2016 een supernova te gaan zien

Credit: NASA, ESA, S. Rodney (John Hopkins University, USA) and the FrontierSN team; T. Treu (University of California Los Angeles, USA), P. Kelly (University of California Berkeley, USA) and the GLASS team; J. Lotz (STScI) and the Frontier Fields team; M. Postman (STScI) and the CLASH team; and Z. Levay (STScI)

Voor het eerst zijn sterrenkundigen in staat om een serieuze voorspelling te doen wanneer een supernova in een bepaald gedeelte aan de hemel te zien zal zijn. Hierboven zie je de cluster van sterrenstelsels genaamd MACS J1149+2223, een grote verzameling van sterrenstelsels vijf miljard jaar van de aarde verwijderd. Volgens de unieke voorspelling zal er ergens in het eerste trimester van 2016 (jan-apr) een supernova te zien zijn. Hoe ze dat denken te weten? Nou simpel omdat er in november 2014 al eerder een supernova te zien was in deze cluster – de allereerste meervoudige supernova ooit waargenomen, SN Refsdal. Je ziet ‘m in de onderste rode cirkel op de foto, gefotografeerd door Hubble. De supernova zelf stond veel verder van de aarde dan de cluster, maar liefst negen miljard lichtjaar, dus bijna het dubbele van dat van de cluster. Dat men ‘m men Hubble kon zien was te danken aan een effect dat honderd jaar geleden door Albert Einstein werd voorspeld, namelijk dat zware objecten de ruimte kunnen krommen en dat daardoor licht kan afbuigen (zie afbeelding hieronder).

Zo ontstaan zwaartekrachtslenzen. Credit: NASA, ESA, L. Calcada.

Dankzij de zwaartekrachtslens van de cluster kon men SN Refsdal zien. Nou is zo’n cluster als MACS J1149+2223 een groot object, dat zich in drie dimensies uitstrekt en dat daarom het licht van SN Refsdal niet in één keer verbuigt. Modellen van de cluster laten zien dat dezelfde supernova in 1995 ook te zien moet zijn geweest (onopgemerkt gebleven overigens), in het gebied weergegeven met de bovenste rode cirkel, en nu is de voorspelling dat de supernova wederom te zien zal zijn ergens eind 2015 of begin 2016 in de middelste cirkel. We wachten het met spanning af. Voor de liefhebbers is hier het vakartikel met alle details van de voorspelling. Bron: Hubble.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    “Zeg maar nee, dan krijg je er twee!” * 😉

    groet,
    Gert (Enceladus)

    * Voor de jongeren onder ons: dit was een bekende reclameslogan in de jaren ’80.

  2. Hihihi… kans is dat we er zelfs meer zien. In november waren het al vier verschijningen van één en dezelfde supernova, als er begin 2016 weer vier zijn…. “Zeg maar wacht, dan krijg je er acht”. 😀

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*