Een foto van komeet Catalina, gemaakt door de Britse amateur-astrofotograaf Martin Mobberley.
Komeet C/2013 US10 (Catalina) zal komende wintermaanden een gunstige verschijning aan de hemel zijn. Komeet Catalina, zoals we ‘m gemakshalve noemen, werd op 31 oktober 2013 ontdekt met de door de NASA gefinancierde Catalina Sky Survey en toen was de komeet van magnitude +18,5, praktisch onzichtbaar voor amateur-sterrenkundigen. Maar op dat moment stond de komeet 1,24 miljard km van de zon en 1,1 miljard km van de aarde en dat verklaarde z’n lage helderheid. Op 15 november j.l. bereikte komeet Catalina z’n perihelium, het punt in z’n baan dat het dichtste bij de zon staat – met 123 miljoen km een tiende van z’n afstand ten tijde van de ontdekking – en daardoor is de komeet actiever en helderder geworden. Kort na het perihelium was de helderheid van komeet Catalina gestegen naar +6,1m (24 november) en dat kan komende tijd nog toenemen als de komeet dichterbij de aarde komt.
Op 17 januari 2016 zal de komeet het dichtste naderen, z’n afstand bedraagt dan nog altijd 108 miljoen km. De verwachting is dat komeet Catalina, die een groene kleur heeft, nog iets in lichtkracht zal stijgen (zie de grafiek onderaan), tot rond +5,5m. Dat zorgt er voor dat je ‘m kunt zien met een verrekijker of kleine verrekijker, nee voor het blote oog zal ‘ie in Nederland net te zwak zijn. In december is komeet Catalina te zien aan de ochtendhemel, eerst nog laag boven de oostzuidoostelijke horizon in het sterrenbeeld Maagd (zie de zoekkaartjes). In Nederland kunnen we ‘m het beste tussen 8 en 11 januari bekijken, als de komeet de hele nacht te zien is in het sterrenbeeld Grote Beer, ’s avonds om te beginnen boven de noordwestelijke horizon.
Kaartjes van de komeet C/2013 US10 (Catalina) aan de ochtendhemel (links) en avondhemel (rechts), gericht op het gebied waar de komeet helderder is dan magnitude 8. De horizon, schemering (ruwweg) en planeetposities gelden alleen voor de datum en het tijdstip aangegeven in het kaartje; de positie van de komeet t.o.v. de sterren is wel exact voor alle gevallen. De komeetstaarten geven een indicatie van de richting waarin de staart wijst; de lengte en het uiterlijk van de staart zijn niet exact. De getalletjes naast de komeetbeeldjes geven de dag van de maand voor dat beeldje, de rode labels geven de eerste dag van de vermelde maand aan.” width=”500″ height=”375″ /> Kaartjes van komeet Catalina aan de avondhemel. Credit: hemel.waarnemen.com.
Komeet Catalina blijkt een ‘dynamisch nieuwe komeet’ te zijn, een komeet die nog nooit zo dicht in de buurt van de zon is geweest en die afkomstig is uit de Oortwolk, de wolk van biljarden ijskoude komeetkernen, die het zonnestelsel omringt. Het zou best kunnen dat de komeet, die nu voorzien is van een staart van 800.000 km lengte, ongeveer een half miljoen jaar geleden als gevolg van een zwaartekrachtsverstoring door de passage van een andere ster uit die Oortwolk is geknikkerd en toen aan een lange reis richting de zon begon. Mogelijk dat deze passage eenmalig is en dat komeet hierna het zonnestelsel zal verlaten en door de interstellaire ruimte naar een andere ster zal reizen. Goed kijken dus komende maanden naar komeet Catalina, want hierna zullen we ‘m nooit meer zien.
Bron: Zenit december 2015 + Hemel.waarnemen + Aerith.net.
Speak Your Mind