29 maart 2024

Astronomen ontdekken nabije, potentieel leefbare planeet (plus ander exoplaneten-nieuws)

Credit: University of New South Wales.

Australische astronomen hebben een potentieel levensvatbare exoplaneet ontdekt op een afstand van slechts 14 lichtjaar tot de aarde. De planeet is een super-aarde van vier aardemassa’s en bevindt zich in de zogenaamde leefbare zone – het gebied rondom een ster waarop vloeibaar water kan voorkomen aan het oppervlak van een hemellichaam. De planeet behoort tot een stelsel van drie planeten, die in respectievelijk 5, 18 en 67 dagen hun rondjes draaien rondom de koele rode dwergster Wolf 1061. De planeten zijn ontdekt via het HARPS-instrument aan boord van de ESO-3.6m telescoop in Chili, waarbij gekeken wordt naar de zwaartekrachtinvloed van planeten op hun moederster, die hierdoor een beetje gaat wiebelen.

We blijven in exoplanetenland, want Amerikaanse astronomen hebben ontdekt waarom een in 2011 ontdekte planeet zo’n vreemde omloopbaan heeft. De planeet in kwestie (HD 7449b), is een supergasreus van 9 Jupitermassa’s, die in een zeer excentrische (niet-cirkelvormige) omloopbaan rondom de zon-achtige moederster draait.Astronomen dachten dat een andere planeet verantwoordelijk zou zijn voor deze vreemde omloopbaan, maar dat blijkt niet te kloppen. In plaats daarvan blijkt de boosdoener een zwak sterretje te zijn, die eveneens rondom de zon-achtige moederster draait. Astronomen kennen wel meer planeten bij dubbelsterren, maar dat zijn meestal planeten die rondom beide componenten van de moederster draaien en soms ook planeten die rondom één van de twee sterren draaien, waarbij de twee componenten op flinke afstand van elkaar staan. Die vlieger gaat niet op bij HR 7449 – moederster, begeleidende ster én planeet staan allemaal binnen 20 AU van elkaar (1 AU is de afstand aarde-zon). Berekeningen hebben uitgewezen dat de begeleidende dwergster ervoor zorgt dat de omloopbaan van de planeet steeds verandert, via een proces dat een Kozai-oscillatie genoemd wordt. Je zou kunnen zeggen dat de planeet “danst” tussen de twee sterren!

Bronnen: University of New South Wales en Carnegie Institution for Science.

Share

Comments

  1. Noot:
    Dat betekent echter niet dat Wolf 1061 c lijkt op de aarde. De planeet is meer dan vier keer zo groot en draait in amper achttien dagen rond haar ster. Bovendien is de afstand tussen de planeet en de ster amper een tiende van de afstand tussen de aarde en de zon, maar de ster Wolf 1061 is beduidend koeler dan onze zon. De planeet en haar ster roteren waarschijnlijk ook synchroon, wat betekent dat altijd dezelfde kant van de planeet wordt blootgesteld aan het zonlicht: daardoor is een zijde van de planeet bijzonder warm, terwijl de andere erg koud is.

    • Enceladus zegt

      Maar er is natuurlijk wel een ringvormige overgangsregio tussen die hete en koude kant van de planeet. En die zou in theorie bewoonbaar kunnen zijn.

      groet,
      Gert (Enceladus)

      • In theorie lijkt mij ook wel maar:

        Bij een koele rode dwergster zijn er volgens mij nog veel onduidelijkheden of er een leefbare zone mogelijk is

        Ik zou mijn geld eerder zetten op bewoonbare planeten rond een ster waar bewezen is dat er bewoonbare planeten
        kunnen voorkomen (type gele dwerg zoals de zon) en 2 van deze exemplaren bevinden zich dichterbij dan Wolf 1061

        Zoals:
        – Alpha Centauri A (4,4 Lichtjaar van de zon)

        – Tau Ceti is de dichtstbijzijnde alleenstaande zon-achtige ster (11,9 lichtjaar van de zon)

        groeten,
        Wim

Speak Your Mind

*